- Thu Jun 23, 2016 1:56 pm
#1147
ZAKON O BIBLIOTEČKO-INFORMACIONOJ DJELATNOSTI
GLAVA I
OSNOVNE ODREDBE
Član 1.
Ovim zakonom uređuje se bibliotečko-informaciona djelatnost, bibliotečko-informaciona građa i izvori (u daljem tekstu: bibliotečka građa), ciljevi razvoja bibliotečko-informacione djelatnosti, osnivanje i vrste biblioteka, bibliotečko-informacioni sistem, prava i obaveze korisnika, osnove sistema uzajamne katalogizacije, matične funkcije u bibliotečko-informacionoj djelatnosti, pravni položaj nacionalne biblioteke - Narodne i univerzitetske biblioteke Republike Srpske, način finansiranja biblioteka, kao i druga pitanja od značaja za bibliotečko-informacionu djelatnost.
Član 2.
(1) Bibliotečko-informaciona djelatnost, kao djelatnost od opšteg interesa za Republiku Srpsku (u daljem tekstu: Republika), podrazumijeva slobodan pristup građana informacijama, znanjima i idejama sadržanim u bibliotečkoj građi, kao i pravo na ostvarivanje individualnih i intelektualnih sloboda, u čemu im svojim uslugama pomažu biblioteke i bibliotečko-informacioni centri.
(2) Opšti interes u bibliotečko-informacionoj djelatnosti ostvaruje se:
1) razvojem društva znanja,
2) popunjavanjem bibliotečkih fondova odgovarajućom bibliotečkom građom, u skladu sa potrebama korisnika,
3) razvojem bibliotečko-informacionog sistema,
4) zaštitom bibliotečke građe na svim nosiocima informacija i
5) slobodnim pristupom bibliotečkim informacijama, građi, servisima, uslugama i drugim resursima, u skladu sa pravom korisnika na slobodan izbor informacija i protok ideja.
Član 3.
(1) Bibliotečka građa uživa zaštitu propisanu ovim zakonom.
(2) Bibliotečka građa koja ima status kulturnog nasljeđa uživa zaštitu u skladu sa zakonom kojim se propisuju i uređuju kulturna dobra.
Član 4.
(1) Stara i rijetka bibliotečka građa je kulturno nasljeđe od opšteg interesa za Republiku i kao takva uživa posebnu zaštitu, utvrđenu zakonom kojim se uređuju kulturna dobra, bez obzira na to u čijoj je svojini, odnosno kod koga se nalazi i da li je registrovana i evidentirana.
(2) Za staru i rijetku bibliotečku građu iz stava 1. ovog člana potrebno je obezbijediti objekte, stručno rukovođenje i pružanje usluga građanima u skladu sa međunarodnim konvencijama i pravilima.
(3) Stare i rijetke knjige su: rukopisi, rukopisne i štampane knjige, periodika i druga bibliotečka građa nastala do kraja 19. vijeka, rijetke knjige, određeni primjerci periodičnih izdanja i druga rijetka bibliotečka građa nastala nakon 1900. godine, kao i posebne bibliotečke cjeline koje su zbog svog sadržaja, umjetničke, kulturne i istorijske vrijednosti značajne za nauku i kulturu.
Član 5.
Biblioteke, čiji je osnivač Republika ili jedinica lokalne samouprave, u skladu sa zakonom, koriste zemljište, zgrade u kojima su smještene, bibliotečku građu, komunikaciona i druga sredstva.
GLAVA II
BIBLIOTEČKO-INFORMACIONA DJELATNOST
Član 6.
Bibliotečko-informaciona djelatnost obuhvata:
1) nabavku,
2) obradu,
3) čuvanje, zaštitu i korišćenje,
4) prezentaciju i popularizaciju bibliotečke građe,
5) izradu kataloga, bibliografija, biltena, baza podataka i drugih izvora informacija,
6) obezbjeđivanje korišćenja i protoka bibliografskih i drugih izvora informacija i usluga,
7) edukaciju korisnika,
8) vođenje evidencije o građi i korisnicima i
9) druge poslove u skladu sa ovim zakonom.
Član 7.
(1) Biblioteka, pod jednakim uslovima, obezbjeđuje svim građanima ostvarivanje ljudskih prava u domenu slobode izražavanja, stvaralaštva, intelektualnih i drugih građanskih sloboda, kao i ostvarivanje komunikacije s drugim građanima i intelektualnim dobrima u zemlji i inostranstvu.
(2) Biblioteka je u središtu razvoja informacionog društva i značajna je za informisanost građana, za njihovo usavršavanje i individualni razvoj.
(3) Primarna uloga biblioteke je da prikuplja, obrađuje, istražuje, čuva i daje na korišćenje bibliotečku građu i da pruža pristup korisnicima do svih vrsta informacija.
(4) Biblioteka je neophodna za razvoj obrazovanja, nauke i kulture i pokretač je sveukupnog razvoja slobodnog, demokratskog građanskog društva.
(5) Biblioteka omogućava građanima slobodan pristup informacijama elektronskim putem i na druge načine.
(6) Program rada, usluge i aktivnosti biblioteke mora biti u skladu sa njihovom misijom, vizijom i ciljevima.
Član 8.
(1) Bibliotečka građa je na bilo koji način zabilježena informacija na različitim materijalima i medijima.
(2) Bibliotečka građa sadrži:
1) duhovne,
2) intelektualne,
3) književne,
4) umjetničke,
5) naučne i
6) stručne i druge sadržaje namijenjene za komunikaciju među ljudima, za razmjenu ideja i unapređivanje znanja.
Član 9.
(1) Bibliotečku građu čine: knjige, rukopisi, brošure, separati, master radovi, magistarski radovi, doktorske disertacije, serijske publikacije, muzička djela (muzikalije), kartografska građa, katalozi, kalendari, standardi, patenti, umnoženi umjetnički i scenski programi, prospekti, fotografije, albumi, razglednice i crteži, prostorni i drugi planovi, reprodukcije likovnih djela, gravire, plakati i druga likovna i grafička građa, leci, oglasi i saopštenja, zvučni i video zapisi u bilo kom obliku, izuzev na filmskoj traci, elektronske publikacije distribuirane na fizičkim nosačima i elektronske publikacije distribuirane na internetu, kombinovane i multimedijalne publikacije, računarski programi u javnoj upotrebi i druge publikacije.
(2) Biblioteke nabavljaju bibliotečku građu i stvaraju novu bibliotečku građu na osnovu samostalne procjene stručnjaka, prema utvrđenoj nabavnoj politici, a u skladu sa potrebama svih korisnika, uključujući i potrebe nacionalnih, vjerskih i jezičkih manjina i korisnika sa posebnim potrebama.
Član 10.
(1) U nabavci bibliotečke građe i stvaranju nove, biblioteke međusobno sarađuju, a kada traženu građu i izvore koje ne posjeduju u svojim fondovima, obavezno se uključuju u sistem razmjene bibliotečke građe i u međubibliotečku pozajmicu na domaćem i međunarodnom nivou.
(2) Pored osnovnog fonda bibliotečke građe, narodna biblioteka čiji je osnivač jedinica lokalne samouprave, formira i zavičajni fond ili zavičajnu zbirku bibliotečko-informacione građe.
Član 11.
(1) Biblioteka obavlja svoju djelatnost u skladu sa domaćim i međunarodnim standardima kojima se utvrđuju vrste poslova u bibliotečko-informacionoj djelatnosti i aktivnosti, kao i uslovi i resursi u pogledu bibliotečke građe i prostora.
(2) Ministar prosvjete i kulture (u daljem tekstu: ministar) na prijedlog Bibliotečkog savjeta donosi Pravilnik o standardima i normativima u bibliotečko-informacionoj djelatnosti.
Član 12.
(1) Bibliotečka građa se ne smije oštetiti, otuđiti, uništiti, zloupotrijebiti, niti izmijeniti ako ovim zakonom nije drugačije određeno.
(2) Biblioteke su dužne da preduzimaju mjere zaštite i čuvanja bibliotečke građe utvrđene međunarodnim pravilima i ovim zakonom.
(3) Pri korišćenju bibliotečke građe, biblioteke su dužne da se pridržavaju zakonskih propisa i potvrđenih međunarodnih ugovora o zaštiti autorskih i srodnih prava.
(4) Kopiranje ili na drugi način umnožavanje bibliotečke građe ne smije se vršiti u komercijalne svrhe, već isključivo u naučne i istraživačke svrhe, u skladu sa zakonskim propisima o zaštiti autorskih i srodnih prava i prava intelektualne svojine.
(5) Izvoz, razmjena ili iznošenje u inostranstvo bibliotečke građe sa svojstvom kulturnog dobra može se vršiti u skladu sa ovim zakonom i propisima kojima se regulišu kulturna dobra.
Član 13.
(1) Bibliotečka građa se čuva u prostorijama ili na adekvatnim nosiocima informacija, u kojima su na odgovarajući način zaštićeni od požara, vlage, fizičkih, bioloških, hemijskih i drugih uzročnika koji bi mogli dovesti do njihovog oštećenja, uništenja, zloupotrebe ili neovlašćene izmjene.
(2) Ministar na prijedlog Bibliotečkog savjeta donosi Pravilnik o načinu i postupku zaštite bibliotečko-informacione građe.
Član 14.
(1) Obrada bibliotečke građe vrši se na jedinstven način u skladu sa odredbama ovog zakona.
(2) Obrada bibliotečke građe se zasniva na primjeni jedinstvene kataloško-bibliografske obrade i jedinstvenog sistema klasifikacije i indeksiranja, kao i u skladu sa usvojenim domaćim i međunarodnim standardima.
Član 15.
Biblioteke su obavezne da korisnicima biblioteke pruže odgovarajuću i kvalitetnu bibliotečku građu u biblioteci ili preko elektronske mreže.
Član 16.
(1) Biblioteka koja u svom fondu i bazi podataka nema bibliotečku građu koju korisnik traži treba da tu bibliotečku građu obezbijedi u odgovarajućoj formi i u primjerenom roku od biblioteke u zemlji ili inostranstvu putem razmjene ili pozajmice bibliotečke građe.
(2) Sve biblioteke u Republici učestvuju u procesu razmjene i pozajmice bibliotečke građe.
Član 17.
(1) Biblioteke su dužne da, radi utvrđivanja stvarnog stanja fondova, vrše reviziju bibliotečke građe.
(2) Revizija i rashodovanje bibliotečke građe vrši se najmanje jedanput u deset godina.
(3) Ministar na prijedlog Bibliotečkog savjeta donosi Pravilnik o postupku inventarisanja, obradi, reviziji i otpisu bibliotečko-informacione građe i izvora i vođenju evidencije o bibliotečko-informacionoj građi i izvorima.
Član 18.
(1) Biblioteke su dužne da kontinuirano rade na digitalizaciji bibliotečke građe kao dijela kulturnog nasljeđa Republike.
(2) Narodna i univerzitetska biblioteka Republike Srpske sprovodi i koordinira poslove na digitalizaciji bibliotečke građe u Republici.
(3) Ministar na prijedlog Bibliotečkog savjeta donosi Pravilnik o načinu digitalizacije bibliotečko-informacione građe i izvora.
GLAVA III
BIBLIOTEČKO-INFORMACIONI SISTEM REPUBLIKE SRPSKE
Član 19.
(1) Jedinstveni bibliotečko-informacioni sistem Republike i virtuelna biblioteka Republike izgrađuju se funkcionalnim povezivanjem svih vrsta biblioteka u Republici u bibliotečko-informacionu mrežu i sistem zasnovan na:
1) jedinstvenoj informaciono-komunikacionoj tehnologiji i programskoj platformi,
2) uzajamnoj katalogizaciji i
3) primjeni utvrđenih domaćih i međunarodnih standarda.
(2) Funkcionalno povezane biblioteke u okviru bibliotečko-informacionog sistema Republike primjenjuju jedinstvene standarde i omogućavaju protok publikacija i informacija.
(3) Bibliotečko-informacionim sistemom Republike upravlja i brine o njegovoj izgradnji i razvoju Centar virtuelne biblioteke Republike Srpske (u daljem tekstu: Centar).
(4) Centar je organizacioni dio u sastavu Narodne i univerzitetske biblioteke Republike Srpske.
(5) Narodna i univerzitetska biblioteka Republike Srpske, putem Centra koordinira izgradnju i razvoj jedinstvenog bibliotečko-informacionog sistema Republike, uključuje sve biblioteke u sistem i povezuje ih sa drugim bibliotečko-informacionim sistemima u regionu i svijetu, omogućavajući protok informacija i publikacija i njihovu dostupnost korisnicima u domaćim i međunarodnim okvirima.
(6) Bibliotečko-informacioni sistem Republike čine:
1) Narodna i univerzitetska biblioteka Republike Srpske,
2) mreža narodnih biblioteka u Republici,
3) mreža školskih i visokoškolskih biblioteka i
4) mreža specijalnih biblioteka i bibliotečko-informacionih centara u Republici.
(7) Bibliotečko-informacioni sistem Republike povezuje se sa drugim sistemima na regionalnom i međunarodnom nivou i sarađuje s njima.
(8) Osnovu bibliotečko-informacionog sistema u Republici čini sistem uzajamne katalogizacije.
Član 20.
(1) Centar upravlja bibliotečko-informacionim sistemom Republike i ima funkciju bibliotečko-informacionog servisa koji brine o izgradnji i razvoju jedinstvenog bibliotečko-informacionog sistema na teritoriji Republike.
(2) Centar:
1) planira i usklađuje aktivnosti u vezi sa računarskim povezivanjem biblioteka u Republici,
2) upravlja uzajamnom bibliografskom bazom podataka, bazom podataka o bibliotekama, bibliotečko-informacionim sistemom i servisima,
3) održava Centralni elektronski katalog Republike,
4) koordinira rad i razvoj sistema uzajamne katalogizacije,
5) organizuje obuku, utvrđuje osposobljenost stručnih bibliotečkih radnika i daje licence za učešće u sistemu uzajamne katalogizacije,
6) planira, projektuje i održava računarsku, komunikacijsku i programsku opremu za rad sistema uzajamne katalogizacije i centralnih bibliotečkih servisa,
7) pruža stručnu pomoć bibliotekama i drugim korisnicima programske opreme i servisa u sistemu u pogledu nabavke, instaliranja i održavanja programske opreme i edukacije za rad u sistemu,
8) pruža stručnu pomoć bibliotekama prilikom konverzije i prenosa podataka iz drugih sistema,
9) organizuje stalno stručno usavršavanje i licenciranje bibliotečko-informacionih stručnjaka za rad u sistemu uzajamne katalogizacije,
10) razvija i održava i druge elektronske baze podataka s neposrednim pristupom i
11) obavlja razvojne i istraživačke poslove u cilju unapređivanja rada sistema.
Član 21.
(1) Sistem uzajamne katalogizacije čini osnovu bibliotečko-informacionog sistema u Republici i podrazumijeva da biblioteke kooperativno obavljaju funkcije prikupljanja i obrade bibliotečke građe tamo gdje se podaci prvi put pojave i unose ih u Centralni elektronski katalog Republike Srpske.
(2) Sistem uzajamne katalogizacije zasniva se na standardizovanoj obradi bibliotečke građe i na jedinstvenom uređenju elektronske baze podataka, u skladu sa domaćim i usvojenim međunarodnim standardima.
(3) Učešće u sistemu uzajamne katalogizacije podrazumijeva:
1) obezbijeđenu odgovarajuću telekomunikacionu i računarsku opremu i
2) stručnu osposobljenost zaposlenih koji treba da imaju licence za rad u sistemu za računarsko i informaciono povezivanje biblioteka u mrežu.
(4) U sistem uzajamne katalogizacije uključuju se sve biblioteke u Republici, a mogu im pristupiti i biblioteke izvan Republike.
(5) Katalozi biblioteka koje su uključene u sistem uzajamne katalogizacije, bez nadoknade su dostupni svim korisnicima.
(6) Sistem uzajamne katalogizacije, kao suštinski dio jedinstvenog bibliotečko-informacionog sistema, uključuje se i u druge sisteme na regionalnom i međunarodnom nivou i sarađuje s njima.
GLAVA IV
BIBLIOTEKE
Član 22.
(1) Biblioteka je kulturna, informaciona, obrazovna ustanova koja korisnicima stavlja na raspolaganje organizovani fond bibliotečke građe, kao i druge izvore informacija, usluge i servise.
(2) Biblioteku može da osnuje Republika, jedinica lokalne samouprave i druga domaća i strana pravna i fizička lica, u skladu sa zakonom kojim se definiše sistem javnih službi i ovim zakonom.
(3) Ako biblioteku osniva više osnivača iz stava 2. ovog člana, osnivači zaključuju ugovor o osnivanju biblioteke, kojim se regulišu međusobna prava i obaveze osnivača.
(4) Biblioteke se mogu organizovati i kao organizacione jedinice drugih ustanova, organizacija, udruženja i drugih pravnih lica, ako ispunjavaju propisane uslove.
(5) Biblioteke se mogu povezivati u bibliotečka stručna udruženja, zajednice ili saveze radi ostvarivanja svojih interesa, programa razvoja i unapređivanja rada i saradnje, razmjene bibliotečke građe, tehničkih, informacionih i kadrovskih resursa, te obezbjeđivanja skladnog razvoja bibliotečko-informacione djelatnosti u Republici i ostvarivanja saradnje sa drugim sličnim udruženjima u zemlji i inostranstvu.
Član 23.
(1) Biblioteka može da obavlja bibliotečko-informacionu djelatnost, ako:
1) posjeduje odgovarajući fond sa određenim brojem jedinica bibliotečke građe i izvora namijenjenih za slobodno korišćenje,
2) ispunjava uslove za rad u pogledu prostora, telekomunikacione, računarske i druge opreme za smještaj, čuvanje, obradu, prezentovanje i korišćenje bibliotečke građe,
3) ima obezbijeđen potreban broj zaposlenih stručnih bibliotečkih radnika,
4) ima obezbijeđena potrebna sredstva i opremu,
5) ima obezbijeđene izvore sredstava za kontinuirano obavljanje djelatnosti,
6) ispunjava i druge uslove za rad utvrđene standardima i normativima za obavljanje bibliotečke djelatnosti u Republici i međunarodnim standardima i
7) je upisana u registar biblioteka koji vodi matična biblioteka i u centralni registar biblioteka za čije je vođenje nadležna centralna biblioteka.
(2) Ministar imenuje komisiju čiji zadatak je da utvrdi ispunjenost uslova iz stava 1. ovog člana.
(3) Na osnovu zapisnika koji sačinjava komisija iz stava 2. ovog člana i mišljenja Narodne i univerzitetske biblioteke Republike Srpske, ministar donosi rješenje o ispunjenosti uslova.
(4) Rješenje iz stava 3. ovog člana je konačno i protiv njega nije dozvoljena žalba ali se može pokrenuti upravni spor pred nadležnim sudom.
(5) Ministar na prijedlog Bibliotečkog savjeta donosi Pravilnik o postupku utvrđivanja ispunjenosti uslova za osnivanje biblioteka.
Član 24.
(1) Biblioteke se prema namjeni, sadržaju bibliotečke građe i prema funkciji, profilu korisnika razvrstavaju na sljedeće vrste:
1) nacionalna biblioteka i druge centralne biblioteke čiji je osnivač Republika,
2) narodne biblioteke čiji je osnivač Republika ili jedinica lokalne samouprave,
3) školske,
4) visokoškolske i univerzitetske,
5) biblioteke naučnoistraživačkog instituta ili ustanova,
6) specijalne i
7) biblioteke kao organizacione jedinice pri drugim ustanovama, organizacijama ili udruženjima.
(2) Biblioteka može, u okviru svoje djelatnosti, obavljati poslove više vrsta biblioteka ukoliko ispunjava uslove za svaku od tih vrsta.
(3) S obzirom na to ko je osnivač, biblioteka može biti:
1) javna i
2) privatna.
Član 25.
Centralne biblioteke čiji je osnivač Republika su:
1) Narodna i univerzitetska biblioteka Republike Srpske, koja obavlja funkciju nacionalne biblioteke i
2) Specijalna biblioteka za slijepa i slabovida lica Republike Srpske.
Član 26.
Narodna biblioteka obavlja djelatnost za potrebe građana, na području za koje je osnovana, obezbjeđujući im jednake uslove za opštekulturno uzdizanje, obrazovanje i informisanje.
Član 27.
Školska biblioteka pruža podršku vaspitno-obrazovnom procesu u osnovnim i srednjim školama, tako što:
1) podstiče učenike da razvijaju čitalačke navike i uče da koriste biblioteke tokom cijelog života,
2) pruža uslove za sticanje iskustva u kreiranju i korišćenju informacija za saznanje, razumijevanje, imaginaciju i zabavu,
3) podstiče učenike da koriste i vrednuju informacije, shvataju komunikacione procese i razvijaju kulturu komuniciranja,
4) obezbjeđuje pristup lokalnim i globalnim bazama podataka, odnosno različitim idejama, mišljenjima i znanjima,
5) učestvuje u kulturnim i javnim aktivnostima škole i organizuje programe za socijalizaciju i kreativno druženje,
6) omogućava učenicima da individualno napreduju u skladu sa svojim sklonostima i mogućnostima,
7) zastupa i promoviše koncept da su intelektualne slobode i pristup informacijama preduslov za učešće u demokratskom procesu i
8) promoviše ulogu biblioteka.
Član 28.
(1) Visokoškolska biblioteka pruža podršku izvođenju i unapređivanju nastavnog, naučnoistraživačkog i umjetničkog rada u oblasti visokog obrazovanja.
(2) Visokoškolska biblioteka je namijenjena studentima, nastavnicima, saradnicima i istraživačima.
(3) Visokoškolska biblioteka, pored poslova iz stava 1. ovog člana, obezbjeđuje i:
1) nabavku bibliotečke građe u skladu sa nastavnim planovima i naučnoistraživačkim projektima,
2) čuvanje i obradu bibliotečke građe nastale u nastavnom procesu i naučnoistraživačkim projektima ustanove u čijem je sastavu i
3) izradu bibliografije radova nastavnika, istraživača i saradnika ustanove u čijem se sastavu nalazi i izradu specijalne bibliotečke zbirke i baze podataka.
(4) Univerzitet može da organizuje univerzitetsku biblioteku kao centralnu visokoškolsku biblioteku.
(5) Univerzitetska biblioteka, pored poslova iz stava 1. ovog člana, vrši sljedeće poslove:
1) koordinira bibliotečkom djelatnošću na univerzitetu i uključuje visokoškolske biblioteke u bibliotečko-informacioni sistem,
2) koordinira nabavku bibliotečke građe na univerzitetu,
3) organizuje i usklađuje međubibliotečku pozajmicu u okviru univerziteta,
4) organizuje razmjenu publikacija sa bibliotekama u zemlji i inostranstvu,
5) popisuje, otpisuje i deponuje bibliotečku građu na univerzitetu,
6) koordinira izradu bibliografije nastavnika, istraživača i saradnika univerziteta,
7) izrađuje tekuće, retrospektivne i specijalne bibliografije i razne referalne publikacije za potrebe univerziteta,
8) čuva i obrađuje obavezni primjerak bibliotečke građe koja nastaje i objavljuje se na univerzitetu, uključujući master radove, magistarske radove i doktorske radove odbranjene na univerzitetu,
9) čuva i obrađuje radove nastavnika i istraživača na univerzitetu,
10) usklađuje pripreme i izvođenje programa edukacije korisnika na univerzitetu,
11) uspostavlja i održava digitalne repozitorijume visokoškolskih ustanova i
12) obavlja druge poslove u skladu sa zakonom.
Član 29.
(1) Specijalnu biblioteku može da organizuje, kao posebnu organizacionu jedinicu, pravno lice čija se djelatnost odnosi na neku specifičnu oblast znanja i rada.
(2) Specijalna biblioteka može se organizovati kao posebna organizaciona jedinica:
1) u organima republičke uprave,
2) u organima jedinica lokalne samouprave,
3) u javnim službama,
4) u privrednim društvima,
5) u političkim organizacijama,
6) u vjerskim zajednicama,
7) u udruženjima i
8) kod drugih pravnih i fizičkih lica.
(3) Korišćenje fondova specijalnih biblioteka je ograničeno na određene korisničke grupe, zavisno od tipa organizacije u čijem sastavu je formirana, odnosno zavisno od specifičnog tipa korisnika.
(4) Specijalnom bibliotekom smatra se i biblioteka namijenjena opštem obrazovanju, informisanju i zadovoljavanju kulturnih potreba lica sa posebnim potrebama.
(5) Specijalna biblioteka može biti osnovana i kao ustanova.
(6) U slučajevima iz stava 5. ovog člana biblioteka obavlja bibliotečku djelatnost pomoću posebno prilagođenih tehnika i specijalne građe za lica oštećenog vida.
GLAVA V
ORGANI RUKOVOĐENjA I UPRAVLjANjA U BIBLIOTECI
Član 30.
Organi rukovođenja i upravljanja u biblioteci su direktor i upravni odbor.
Član 31.
(1) Bibliotekom rukovodi direktor.
(2) Direktora Narodne i univerzitetske biblioteke Republike Srpske i Specijalne biblioteke za slijepa i slabovida lica Republike Srpske imenuje i razrješava Vlada Republike Srpske (u daljem tekstu: Vlada), na period od četiri godine, uz prethodno sproveden postupak javne konkurencije.
(3) Direktora matične biblioteke imenuje i razrješava Ministarstvo prosvjete i kulture (u daljem tekstu: Ministarstvo), u ime osnivača, na period od četiri godine, uz prethodno sproveden postupak javne konkurencije.
(4) Direktora narodne biblioteke čiji je osnivač Republika imenuje i razrješava Ministarstvo, u ime osnivača, na period od četiri godine, uz prethodno sproveden postupak javne konkurencije.
(5) Direktor narodne biblioteke čiji su osnivači Republika i jedinica lokalne samouprave imenuje se i razrješava na način utvrđen u ugovoru o osnivanju.
(6) Direktora narodne biblioteke čiji je osnivač jedinica lokalne samouprave, a koja se finansira iz budžeta Republike, imenuje i razrješava Ministarstvo, na period od četiri godine, uz prethodno sproveden postupak javne konkurencije.
(7) Direktora ostalih biblioteka imenuje i razrješava osnivač.
Član 32.
(1) Za direktora Narodne i univerzitetske biblioteke Republike Srpske i Specijalne biblioteke za slijepa i slabovida lica Republike Srpske može biti imenovano lice koje ima završen najmanje prvi ciklus studija u trajanju od četiri godine (240 ECTS bodova) ili ekvivalent odgovarajućeg visokoškolskog obrazovanja i pet godina radnog iskustva u oblasti kulture.
(2) Za direktora biblioteke iz člana 31. st. 3, 4, 5, 6. i 7. ovog zakona može biti imenovano lice koje ima završen najmanje prvi ciklus studija u trajanju od četiri godine ili ekvivalent odgovarajućeg visokoškolskog obrazovanja i tri godine radnog iskustva u oblasti kulture.
(3) Uslovi za izbor, imenovanje i razrješenje direktora propisuju se statutom biblioteke.
(4) Konkurs za izbor direktora biblioteke iz st. 1. i 2. ovog člana raspisuje se najmanje dva mjeseca prije isteka mandata direktora biblioteke.
(5) Prava, obaveze i odgovornosti direktora biblioteke odnose se i na vršioca dužnosti direktora.
Član 33.
(1) Direktor rukovodi bibliotekom, predstavlja i zastupa biblioteku i odgovoran je za zakonitost njenog rada.
(2) Direktor biblioteke:
1) organizuje i rukovodi radom biblioteke,
2) zastupa biblioteku,
3) donosi akt o organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta, uz saglasnost Ministarstva, ako je osnivač biblioteke Republika, ili ako se biblioteka finansira iz budžeta Republike,
4) donosi akt o organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta, uz saglasnost gradonačelnika, odnosno načelnika jedinice lokalne samouprave, ako je osnivač biblioteke jedinica lokalne samouprave,
5) odgovoran je za ostvarivanje programa i plana rada biblioteke,
6) predlaže godišnji program rada i finansijski plan biblioteke,
7) podnosi izvještaj o izvršenju godišnjeg plana i finansijskom poslovanju biblioteke,
8) izvršava odluke upravnog odbora,
9) predlaže plan razvoja ustanove za period do četiri godine i
10) vrši i druge poslove utvrđene zakonom i statutom biblioteke.
Član 34.
(1) Dužnost direktora biblioteke prestaje:
1) istekom mandata,
3) na lični zahtjev – ostavkom i
3) razrješenjem.
(2) Direktor će biti razriješen dužnosti prije isteka mandata, ako:
1) nadležni organ utvrdi da direktor raspolaže sredstvima biblioteke, poslovnim prostorom, opremom i imovinom biblioteke na nezakonit način,
2) biblioteka ne ostvaruje ciljeve i zadatke zbog kojih je osnovana,
3) postupa na način koji može da naruši ugled biblioteke,
4) ne obezbijedi zaštitu imovine biblioteke,
5) se u biblioteci ne vodi propisana evidencija i ako se isprave izdaju suprotno zakonu,
6) u biblioteci dođe do povrede ravnopravnosti korisnika biblioteke,
7) ne postupi po nalogu, odnosno mjeri nadležnog inspekcijskog ili drugog organa za otklanjanje utvrđenih nepravilnosti i
8) ne sprovodi odluke i rješenja osnivača.
(3) Direktor narodne biblioteke čiji je osnivač jedinica lokalne samouprave, a koja se finansira iz budžeta Republike, biće razriješen dužnosti prije isteka mandata u slučajevima propisanim stavom 2. t. 1), 2), 3), 4), 5), 6), i 7) ovog člana, te ako ne sprovodi odluke i rješenja Ministarstva.
Član 35.
(1) Bibliotekom upravlja upravni odbor.
(2) Upravni odbor biblioteke ima tri člana.
(3) Prilikom imenovanja upravnog odbora vodiće se računa da najmanje jedan član ima pet godina radnog iskustva u oblasti bibliotečko-informacione djelatnosti.
(4) Članove upravnog odbora Narodne i univerzitetske biblioteke Republike Srpske i Specijalne biblioteke za slijepa i slabovida lica Republike Srpske imenuje i razrješava Vlada, na prijedlog Ministarstva, na period od četiri godine, uz prethodno sproveden postupak javne konkurencije.
(5) Članove upravnog odbora matičnih i narodnih biblioteka čiji je osnivač Republika imenuje i razrješava Ministarstvo, na period od četiri godine, uz prethodno sproveden postupak javne konkurencije.
(6) Članovi upravnog odbora biblioteke čiji su osnivači Republika i jedinica lokalne samouprave imenuju se i razrješavaju na način propisan ugovorom o osnivanju.
(7) Članove upravnog odbora narodne biblioteke čiji je osnivač jedinica lokalne samouprave, a koja se finansira iz budžeta Republike, imenuje i razrješava Ministarstvo, na period od četiri godine, uz prethodno sproveden postupak javne konkurencije.
(8) Upravni odbor ostalih biblioteka imenuje i razrješava osnivač.
Član 36.
(1) Upravni odbor Narodne i univerzitetske biblioteke Republike Srpske i Specijalne biblioteke za slijepa i slabovida lica Republike Srpske:
1) donosi statut biblioteke uz saglasnost Vlade,
2) odlučuje o poslovanju biblioteke,
3) razmatra i usvaja godišnji izvještaj o poslovanju i godišnji obračun, uz saglasnost Ministarstva,
4) donosi plan i program rada i godišnji finansijski plan biblioteke, uz saglasnost Vlade,
5) utvrđuje poslovnu i razvojnu politiku biblioteke, na osnovu Strategije razvoja bibliotečko-informacione djelatnosti Republike Srpske,
6) na prijedlog direktora, određuje cijene proizvoda i usluga koje pruža biblioteka,
7) donosi poslovnik o svom radu i
8) vrši i druge poslove u skladu sa zakonom, statutom i drugim opštim aktima biblioteke.
(2) Upravni odbor biblioteke donosi odluke većinom glasova od ukupnog broja članova.
(3) Naknade i druga pitanja vezana za rad upravnog odbora uređuju se statutom biblioteke i poslovnikom o radu.
Član 37.
(1) Upravni odbor matične i narodne biblioteke čiji je osnivač Republika ili narodne biblioteke čiji je osnivač jedinica lokalne samouprave, a koja se finansira iz budžeta Republike:
1) donosi statut biblioteke uz saglasnost Ministarstva,
2) odlučuje o poslovanju biblioteke,
3) razmatra i usvaja godišnji izvještaj o poslovanju i godišnji obračun biblioteke, uz saglasnost Ministarstva,
4) donosi plan i program rada i godišnji finansijski plan biblioteke, uz saglasnost Ministarstva,
5) utvrđuje poslovnu i razvojnu politiku biblioteke, na osnovu Strategije razvoja bibliotečko-informacione djelatnosti Republike Srpske,
6) na prijedlog direktora određuje cijene proizvoda i usluga koje pruža biblioteka,
7) donosi poslovnik o svom radu i
8) vrši i druge poslove u skladu sa zakonom, statutom i drugim opštim aktima biblioteke.
(2) Upravni odbor biblioteke donosi odluke većinom glasova od ukupnog broja članova.
(3) Rad upravnog odbora uređuje se statutom biblioteke i poslovnikom o radu.
Član 38.
(1) Svojstvo člana upravnog odbora prestaje istekom mandata, ostavkom ili razrješenjem.
(2) Članovi upravnog odbora mogu biti razriješeni dužnosti prije isteka mandata:
1) na lični zahtjev,
2) ako član upravnog odbora neopravdano odsustvuje sa sjednica, ne izvršava svoje obaveze ili nesavjesnim radom onemogućava rad upravnog odbora i
3) u drugim slučajevima u skladu sa statutom ustanove.
(3) Članovi upravnog odbora mogu biti razriješeni dužnosti ako upravni odbor donosi nezakonite odluke ili ne donosi odluke koje je na osnovu zakona i statuta dužan da donosi.
(4) U biblioteci u kojoj je upravni odbor razriješen dužnosti prije isteka mandata imenuje se upravni odbor za privremeno upravljanje bibliotekom na period do konstituisanja novog upravnog odbora, a najduže na šest mjeseci.
Član 39.
U biblioteci se fiormira stručni kolegijum i, po potrebi, drugi stručni organi, u skladu sa statutom biblioteke.
GLAVA VI
BIBLIOTEČKI SAVJET
Član 40.
O razvoju i unapređivanju bibliotečko-informacione djelatnosti u Republici brine i Bibliotečki savjet, kao stručno i savjetodavno tijelo koje vrši stručne, savjetodavne i druge poslove od interesa za obavljanje i razvoj ove djelatnosti.
Član 41.
(1) Vlada imenuje Bibliotečki savjet kao stručno i savjetodavno tijelo radi unapređivanja kvaliteta i razvoja bibliotečko-informacione djelatnosti u Republici.
(2) Bibliotečki savjet ima pet članova.
(3) Tri člana Bibliotečkog savjeta predlaže ministar, a dva člana Društvo bibliotekara Republike Srpske.
Član 42.
(1) Članovi Bibliotečkog savjeta su istaknuti stručnjaci, sa stručnim i naučnim zvanjima iz oblasti bibliotečko-informacione djelatnosti.
(2) Struktura članova Bibliotečkog savjeta, po pravilu, odražava nacionalni sastav konstitutivnih naroda i ostalih.
(3) Sredstva za rad Bibliotečkog savjeta obezbjeđuje Ministarstvo prilikom planiranja budžetske godine, a na osnovu planiranih aktivnosti Bibliotečkog savjeta za tekuću godinu.
(4) Bibliotečki savjet donosi poslovnik o svom radu.
(5) Mandat članova Bibliotečkog savjeta traje četiri godine.
(6) Bibliotečki savjet bira predsjednika iz reda svojih članova.
(7) Isto lice može biti izabrano za člana Bibliotečkog savjeta najviše dva puta.
(8) Vlada razrješava dužnosti članove Bibliotečkog savjeta ukoliko ne realizuju poslove planirane planom rada i poslove iz njihove nadležnosti utvrđene članom 43. ovog zakona.
Član 43.
Kao stručno i savjetodavno tijelo Bibliotečki savjet:
1) razmatra stanje bibliotečko-informacione djelatnosti i predlaže mjere za njeno unapređivanje,
2) usaglašava stručne osnove za razvoj jedinstvenog bibliotečko-informacionog sistema Republike,
3) daje preporuke za primjenu domaćih i međunarodnih normativa i standarda za stručni rad u bibliotečko-informacionoj djelatnosti,
4) daje uputstva i smjernice o uslovima za rad zaposlenih u bibliotečko-informacionoj djelatnosti,
5) obavlja poslove u vezi sa stručnim radom, stručnim usavršavanjem i obrazovanjem u bibliotečko-informacionoj djelatnosti,
6) predlaže strategiju razvoja bibliotečko-informacione djelatnosti u Republici,
7) jednom godišnje predlaže Ministarstvu listu bibliotečke građe za otkup,
8) daje mišljenja i sugestije o zakonima i drugim opštim aktima koja se tiču bibliotečko-informacione djelatnosti i
9) obavlja i druge stručne poslove koji se odnose na unapređivanje i razvoj bibliotečko-informacione djelatnosti u Republici na zahtjev Ministarstva.
GLAVA VII
MATIČNE FUNKCIJE
Član 44.
(1) Radi trajnog i sistematskog rada na razvoju i unapređivanju bibliotečko-informacione djelatnosti u Republici, ustanovljavaju se matične funkcije pojedinih biblioteka, koje te poslove obavljaju na određenoj teritoriji, određenom naučnom ili umjetničkom području ili za određene tipove biblioteka.
(2) Matične funkcije vrše matične biblioteke u skladu sa odredbama ovog zakona.
Član 45.
Matične funkcije u bibliotečko-informacionoj djelatnosti su:
1) razvoj bibliotečko-informacione djelatnosti u Republici,
2) izgradnja jedinstvene mreže biblioteka u Republici,
3) učešće u izgradnji jedinstvenog bibliografsko-informacionog sistema Republike,
4) vođenje registara biblioteka matičnog područja i drugih evaluacionih evidencija,
5) pružanje stručne pomoći zaposlenima u bibliotekama,
6) nadzor nad stručnim radom biblioteka,
7) briga o stalnom stručnom usavršavanju bibliotečko-informacionih stručnjaka,
8) praćenje stanja i proučavanje potreba i uslova rada u bibliotekama,
9) predlaganje mjera za unapređivanje rada i razvoj biblioteka i
10) učešće u izradi prijedloga dugoročne strategije razvoja biblioteka, kratkoročnih programa i projekata.
Član 46.
Ministar donosi rješenje kojim utvrđuje biblioteke koje obavljaju matičnu funkciju i mrežu matičnih biblioteka Republike, na prijedlog Narodne i univerzitetske biblioteke Republike Srpske.
GLAVA VIII
NARODNA I UNIVERZITETSKA BIBLIOTEKA REPUBLIKE SRPSKE
Član 47.
(1) Narodna i univerzitetska biblioteka Republike Srpske obavlja funkciju nacionalne i centralne matične biblioteke za sve vrste biblioteka u Republici Srpskoj i ostvaruje opšti interes u bibliotečko-informacionoj djelatnosti utvrđen ovim zakonom.
(2) Narodna i univerzitetska biblioteka Republike Srpske iz stava 1. ovog člana je matična biblioteka koja obavlja matične funkcije za sve biblioteke na teritoriji Republike.
(3) O razvoju i unapređivanju stručnog rada biblioteka u Republici Srpskoj brine se Narodna i univerzitetska biblioteka Republike Srpske, kao centralna matična biblioteka, u saradnji sa drugim bibliotekama koje obavljaju matične funkcije.
Član 48.
U ostvarivanju opšteg interesa, osnovni zadaci Narodne i univerzitetske biblioteke Republike Srpske su sljedeći:
1) prikupljanje, obrada, čuvanje, predstavljanje, korišćenje i obezbjeđivanje pristupa zbirci bibliotečke građe Republike Srpske,
2) prikupljanje obaveznog primjerka i upotpunjavanje fonda rezervnog primjerka bibliotečke građe,
3) izrada Tekuće bibliografije Republike Srpske i drugih bibliografija,
4) prijem, obrada, zaštita, čuvanje, predstavljanje i davanje na korišćenje svake publikacije u štampanoj, elektronskoj ili drugoj formi, koja joj se dostavlja kao obavezni primjerak publikacije, u skladu sa zakonom,
5) koordinacija u izgradnji i razvoju jedinstvenog bibliotečko-informacionog sistema Republike,
6) promocija, prezentacija i plasman izdavačke produkcije Republike u svijetu,
7) objavljivanje publikacija iz bibliotečko-informacione djelatnosti, kao i rezultata vlastitog stručnog i naučnoistraživačkog rada,
8) koordinacija rada u mreži biblioteka Republike Srpske, putem Centra, na stvaranju i razvoju Centralnog elektronskog kataloga i sistema uzajamne katalogizacije, kao i realizacija projekta Virtuelna biblioteka Republike Srpske,
9) održavanje i zaštita specijalnih zbirki, biblioteka-legata i spomen-biblioteka,
10) saradnja sa izdavačima za izradu CIP zapisa (katalogizacija u publikaciji prije štampanja) i za dodjelu međunarodnih standardnih identifikacionih brojeva (ISBN, ISSN, ISMN, DOI i drugih) za publikacije objavljene u Republici,
11) koordinacija rada biblioteka Republike za objedinjenu nabavku inostranih serijskih publikacija u štampanoj i elektronskoj formi,
12) prikupljanje, obrada i čuvanje jednog primjerka bibliotečko-informacione građe i izvora koji nastaju i objavljuju se na univerzitetu (doktorski radovi), a koje su univerziteti obavezni da dostave Narodnoj i univerzitetskoj biblioteci Republike Srpske, kao centralnoj matičnoj univerzitetskoj biblioteci,
13) izgrađivanje sistema naučnotehnoloških informacija i obezbjeđivanje naučnih informacija korisnicima,
14) izrada uputstava i preporuka za primjenu domaćih i međunarodnih standarda,
15) organizacija stručnih ispita za zaposlene u bibliotečko-informacionoj djelatnosti i drugih oblika edukacije bibliotečko-informacionih stručnjaka,
16) obavljanje djelatnosti zaštite stare i rijetke bibliotečke građe koja ima svojstvo kulturnog dobra,
17) organizacija i koordinacija sistema međubibliotečke pozajmice na domaćem i međunarodnom nivou,
18) obavljanje poslova digitalizacije kulturnog nasljeđa Republike i saradnja s drugim ustanovama u zemlji i inostranstvu na polju digitalizacije,
19) razvoj i unapređivanje bibliotečke djelatnosti za lica sa posebnim potrebama,
20) redovno dostavljanje svih traženih podataka Republičkom zavodu za statistiku i
21) obavljanje i drugih poslova utvrđenih ovim zakonom i statutom Narodne i univerzitetske biblioteke Republike Srpske.
Član 49.
U obavljanju matične funkcije, Narodna i univerzitetska biblioteka Republike Srpske kao centralna matična biblioteka:
1) povezuje sve biblioteke u bibliotečko-informacioni sistem u Republici i uključuje ih u druge bibliotečko-informacione sisteme u okruženju i na međunarodnom nivou,
2) organizuje i vrši nadzor nad stručnim radom matičnih biblioteka,
3) koordinira rad biblioteka koje obavljaju matične poslove,
4) podstiče i organizuje saradnju biblioteka u Republici na koordinaciji nabavke, prikupljanju, obradi i protoku informacija i na međubibliotečkoj pozajmici,
5) brine o stalnom stručnom usavršavanju zaposlenih u bibliotekama,
6) pruža stručnu pomoć i instrukcije zaposlenima u bibliotekama,
7) prati ukupno stanje i proučava potrebe i uslove rada u bibliotekama,
8) izrađuje stručne analize poslovanja biblioteka,
9) predlaže mjere za unapređivanje rada i razvoja biblioteka u Republici,
10) daje uputstva o nabavci potrebne informacione i programsko-tehničke opreme neophodne za funkcionisanje i rad biblioteka u sistemu,
11) izrađuje metodska uputstva i normative za stručno poslovanje biblioteka,
12) daje uputstva i rješenja za prostorno opremanje i uređenje biblioteka i
13) obavlja i druge matične poslove u skladu sa odredbama ovog zakona.
GLAVA IX
PRAVA I OBAVEZE KORISNIKA BIBLIOTEKE
Član 50.
(1) Korisnik biblioteke ima pravo pristupa bibliotekama i bibliotečkoj građi, bilo da se oni čuvaju u biblioteci ili da se njima pristupa putem elektronske mreže.
(2) Korisnik biblioteke ima pravo na:
1) slobodan pristup fondovima i bibliotečkj građi,
2) dobijanje i korišćenje bibliotečke građe i
3) pomoć i savjet bibliotekara prilikom pretraživanja i korišćenja usluga biblioteke, u skladu s pravilima biblioteke.
(3) Svaka biblioteka dužna je da obezbijedi uslove za ostvarivanje prava korisnika biblioteke, uključujući i posebne korisničke grupe, kao i korisnike sa invaliditetom.
(4) Biblioteke su obavezne da štite privatnost i druge slobode korisnika biblioteke, u skladu sa ovim zakonom.
Član 51.
(1) Korisnik biblioteke dužan je da bibliotečku građu, izvore i opremu koristi u skladu sa bibliotečkim pravilima o njihovom korišćenju.
(2) U slučaju da korisnik biblioteke ošteti, otuđi ili zloupotrijebi bibliotečku građu, izvore i opremu, dužan je da nadoknadi nastalu štetu.
(3) Direktor biblioteke propisuje način rada biblioteke sa korisnicima biblioteke, način pružanja osnovnih usluga i način korišćenja bibliotečke građe.
GLAVA X
DOSTAVLjANjE OBAVEZNOG PRIMJERKA
Član 52.
(1) Privredna društva, ustanove, druga pravna i fizička lica koja se bave izdavanjem štampane građe i proizvodnjom knjižne i neknjižne, audio-vizuelne i elektronske građe u Republici dužni su da besplatno i o svome trošku dostave 11 istih primjeraka (u daljem tekstu: obavezni primjerak) Narodnoj i univerzitetskoj biblioteci Republike Srpske.
(2) Izdavači novina i časopisa dužni su da besplatno i o svom trošku od svake štampane i na drugi način umnožene publikacije dostave po jedan primjerak Narodnoj i univerzitetskoj biblioteci Republike Srpske.
Član 53.
(1) Narodna i univerzitetska biblioteka Republike Srpske zadržava za sebe dva primjerka svake bibliotečke jedinice dostavljene kao obavezni primjerak.
(2) Narodna i univerzitetska biblioteka Republike Srpske dužna je da čuva jedan primjerak izdatih i štampanih stvari sa teritorije Republike kao posebno izdvojen arhivski primjerak.
(3) Radi formiranja zavičajne zbirke, svaka narodna biblioteka dužna je da pribavi i čuva po jedan primjerak svih štampanih i na drugi način umnoženih publikacija sa područja na kojem djeluje.
(4) Narodna biblioteka dužna je da pribavi i čuva u zavičajnoj zbirci štampane i na drugi način umnožene publikacije koje su objavljene van područja na kojem biblioteka djeluje, a odnose se na to područje, kao i djela značajnih autora sa tog područja, a koji žive i rade van njega.
(5) Narodna biblioteka ne može otuđivati obavezni primjerak štampane i na drugi način umnožene građe, kao ni bibliotečke jedinice iz zavičajne zbirke.
Član 54.
(1) Izdavač je dužan da dostavi jedan primjerak štampane i na drugi način umnožene publikacije narodnoj biblioteci na svom području, radi formiranja i upotpunjavanja zavičajne zbirke.
(2) Prije štampanja publikacije izdavač je dužan da dostavi konačnu verziju publikacije spremnu za štampanje ili za umnožavanje Narodnoj i univerzitetskoj biblioteci Republike Srpske radi izrade kataloškog zapisa – CIP i dodjele ISBN, odnosno ISMN, DOI i drugih međunarodnih standardnih identifikacionih brojeva.
Član 55.
Štampane i na drugi način umnožene publikacije koje imaju karakter službene tajne izuzimaju se od dostavljanja obaveznog primjerka.
Član 56.
Ako je u štampanju učestvovalo više pravnih ili fizičkih lica, obavezni primjerak dostavlja ono lice koje je označeno na štampanoj stvari, odnosno lice koje je završilo štampanje.
Član 57.
(1) Ako je štampana publikacija izdata na više jezika, na raznim pismima, u različitoj opremi ili u više izdanja, obavezni primjerak dostavlja se za svaki jezik, svako pismo, svaku opremu i za svako izdanje, odnosno za svako ponovno štampanje i doštampavanje.
(2) Novim izdanjem smatra se i svako ranije izdanje koje se rastura sa promijenjenom naslovnom stranom, novim koricama, dopunjenim ili izmijenjenim tekstom, novim slikama, kartama, tabelama i drugim ilustracijama.
Član 58.
Obavezni primjerak i zvanične publikacije dostavljaju se odmah po izlasku iz štampe prvih primjeraka, u obliku u kome će biti rasturani.
Član 59.
(1) Izdavač i pravno ili fizičko lice koje se bavi štampanjem, dostavlja Narodnoj i univerzitetskoj biblioteci Republike Srpske dva puta godišnje izvještaj o svim štampanim stvarima koje je izdao, odnosno štampao.
(2) Lica iz stava 1. ovog člana dužna su da dozvole ovlašćenom radniku Narodne i univerzitetske biblioteke Republike Srpske pregled evidencije izdatih štampanih stvari.
Član 60.
Dostavljanje obaveznog primjerka publikacije vrši se u skladu sa ovim zakonom.
GLAVA XI
ZAPOSLENI U BIBLIOTECI
Član 61.
(1) Stručne bibliotečke poslove obavljaju knjižničari, viši knjižničari i bibliotekari.
(2) Osim lica iz stava 1. ovog člana, poslove u biblioteci, pod određenim uslovima, utvrđenim aktom o organizaciji i sistematizaciji biblioteke, obavljaju i lica drugih struka.
(3) Broj izvršilaca u biblioteci utvrđuje se na osnovu Pravilnika o standardima i normativima u bibliotečko-informacionoj djelatnosti iz člana 11. stav 2. ovog zakona.
Član 62.
Zapošljavanje lica u bibliotekama sprovodi se u postupku javne konkurencije.
Član 63.
(1) Poslove knjižničara može da obavlja lice sa završenom srednjom stručnom spremom u trajanju od četiri godine i položenim stručnim ispitom.
(2) Poslove višeg knjižničara može da obavlja lice koje ima završen prvi ciklus studija u trajanju od tri godine (180 ECTS bodova) ili lice sa završenim dvogodišnjim studijama na višoj školi, u skladu sa ranije važećim propisima i sa položenim stručnim ispitom.
(3) Poslove bibliotekara mogu da obavljaju:
1) lica sa stečenim visokim obrazovanjem na studijama prvog i drugog ciklusa u oblasti bibliotekarstva u trajanju od najmanje četiri godine i položenim stručnim istpitom,
2) lica sa stečenim visokim obrazovanjem na studijama prvog i drugog ciklusa u drugim oblastima u trajanju od najmanje četiri godine i položenim stručnim ispitom i
3) lica sa stečenim visokim obrazovanjem na studijama prvog ciklusa u trajanju od tri godine i položenim stručnim ispitom.
Član 64.
(1) Stručni ispit polažu lica koja su zaposlena na stručnim poslovima u biblioteci.
(2) Stručno osposobljavanje za praktični rad u biblioteci za zaposlene na stručnim poslovima sa prvim i drugim ciklusom studijskog programa traje godinu dana.
(3) Stručno osposobljavanje za praktični rad u biblioteci za zaposlene raspoređene na stručne poslove sa srednjom stručnom spremom traje šest mjeseci.
(4) Zaposlenom iz stava 1. ovog člana koji u roku od deset mjeseci od isteka pripravničkog staža ne položi stručni ispit, prestaje radni odnos u biblioteci danom isteka tog roka.
(5) Lice koje je položilo stručni ispit za obavljanje poslova u bibliotečko-informacionoj djelatnosti, a u toku rada stekne viši stepen obrazovanja, dužno je da u roku od dvije godine od dana sticanja višeg stepena obrazovanja položi razliku predmeta stručnog ispita za taj stepen obrazovanja.
(6) Stručni ispit organizuje i sprovodi Narodna i univerzitetska biblioteka Republike Srpske, u skladu sa ovim zakonom.
(7) Ministar na prijedlog Bibliotečkog savjeta donosi Pravilnik o planu i programu polaganja stručnih ispita radnika zaposlenih u bibliotečko-informacionoj djelatnosti.
(8) Troškove prvog polaganja stručnog ispita snosi biblioteka u kojoj je kandidat zaposlen.
Član 65.
(1) Zaposleni na stručnim bibliotečkim poslovima nakon položenog stručnog ispita su stručno osposobljeni za obavljanje poslova: knjižničara, višeg knjižničara i bibliotekara.
(2) Ministar na prijedlog Bibliotečkog savjeta donosi Pravilnik o vrsti stručnih poslova u bibliotečko-informacionoj djelatnosti, kojim se uređuje vrsta i stepen stručne spreme potrebne za njihovo obavljanje.
Član 66.
(1) Ministar imenuje komisiju koja utvrđuje prijedlog rješenja za dodjelu viših stručnih zvanja.
(2) Na prijedlog komisije iz stava 1. ovog člana ministar donosi rješenje o dodjeli višeg stručnog zvanja.
(3) Viša stručna zvanja na stručnim bibliotečkim poslovima stiču se u skladu sa postupkom propisanim Pravilnikom o vrstama, uslovima i postupku sticanja viših stručnih zvanja u bibliotečko-informacionoj djelatnosti.
(4) Ministar na prijedlog Bibliotečkog savjeta donosi pravilnik iz stava 3. ovog člana.
Član 67.
(1) Zaposleni u bibliotečko-informacionoj djelatnosti dužni su da se stručno usavršavaju.
(2) Stručno usavršavanje u bibliotečko-informacionoj djelatnosti vrši se u skladu sa programom koji donosi Narodna i univerzitetska biblioteka Republike Srpske.
GLAVA XII
FINANSIRANjE BIBLIOTEKA
Član 68.
(1) Sredstva za finansiranje djelatnosti biblioteka obezbjeđuje osnivač, u skladu sa ovim zakonom.
(2) Sredstva za finansiranje bibliotečko-informacione djelatnosti obezbjeđuju se u budžetu Republike Srpske i budžetu jedinice lokalne samouprave.
(3) U budžetu Republike Srpske obezbjeđuju se sredstva za:
1) bruto plate zaposlenih i druga primanja na osnovu radnog odnosa, utvrđena zakonskim propisima kojim se definišu plate zaposlenih u oblasti obrazovanja i kulture, opštim i pojedinačnim kolektivnim ugovorima,
2) dio programskih djelatnosti biblioteke i nabavku bibliotečke građe i
3) investicije u opremu i nove namjenske objekte za obavljanje bibliotečke djelatnosti i značajniju adaptaciju postojećih.
(4) U budžetu jedinica lokalne samouprave obezbjeđuju se sredstva za materijalne i režijske troškove, tekuće i investiciono održavanje biblioteka.
(5) Osim sredstava navedenih u stavu 3. ovog člana, iz budžeta Republike obezbjeđuju se finansijska sredstva Narodnoj i univerzitetskoj biblioteci Republike Srpske za uspostavljanje i razvoj bibliotečko-informacionog sistema Republike.
(6) Biblioteka može da ostvaruje sredstva za rad i iz sopstvenih prihoda, donacija, poklona i iz drugih izvora, u skladu sa zakonom.
Član 69.
U cilju podrške usklađenom razvoju bibliotečko-informacione djelatnosti u Republici Srpskoj i zadovoljavanja informacionih potreba građana, iz budžeta Republike Srpske obezbjeđuju se sredstva za:
1) razvoj mreže narodnih biblioteka,
2) međunarodnu saradnju i međubibliotečku pozajmicu bibliotečke građe,
3) nabavku bibliotečke građe i
4) digitalizaciju bibliotečke građe i omogućavanje pristupa kulturnom i naučnom nasljeđu na daljinu.
Član 70.
(1) Programi biblioteka čiji su osnivači Republika ili jedinice lokalne samouprave finansiraju se ili sufinansiraju iz budžeta osnivača i drugih izvora.
(2) Visinu sredstava za finansiranje ili sufinansiranje programa rada biblioteka utvrđuje osnivač, na osnovu strateškog plana razvoja biblioteke i usvojenog godišnjeg plana i programa rada biblioteke.
(3) Biblioteke podnose osnivaču prijedlog godišnjeg programa rada najkasnije do kraja septembra tekuće godine za narednu godinu.
Član 71.
Ministarstvo, odnosno organ jedinice lokalne samouprave nadležan za poslove kulture daje saglasnost na plan i program rada i utvrđuje koji će se programi, odnosno dijelovi programa narodnih biblioteka finansirati ili sufinansirati sredstvima budžeta Republike, odnosno budžeta jedinice lokalne samouprave.
GLAVA XIII
NADZOR NAD RADOM BIBLIOTEKA I KAZNENA ODREDBA
Član 72.
(1) Ministarstvo vrši upravni nadzor nad zakonitošću rada biblioteka.
(2) Upravni nadzor nad zakonitošću rada biblioteke čiji su osnivači Republika i jedinica lokalne samouprave, vrše Ministarstvo i nadležni organ jedinice lokalne samouprave.
(3) Nadzor nad radom narodnih biblioteka čiji je osnivač jedinica lokalne samouprave vrši nadležni organ jedinice lokalne samouprave.
(4) Nadzor nad radom školskih, visokoškolskih, univerzitetskih biblioteka, biblioteka naučnoistraživačkih instituta i ustanova, biblioteka u sastavu i specijalnih biblioteka vrši Ministarstvo, odnosno organ jedinice lokalne samouprave nadležan za vršenje nadzora nad radom ustanova čiji su biblioteke organizacioni dio.
Član 73.
(1) Nadzor nad stručnim radom matičnih biblioteka vrši Narodna i univerzitetska biblioteka Republike Srpske.
(2) Nadzor nad stručnim radom narodnih biblioteka, školskih biblioteka, biblioteka u visokoškolskim ustanovama, biblioteka naučnoistraživačkih instituta i ustanova i specijalnih biblioteka vrši biblioteka kojoj je povjereno vršenje matičnih funkcija.
(3) Nadzor nad stručnim radom biblioteka na svom matičnom području matična biblioteka ostvaruje neposredno, uvidom u rad biblioteka na prikupljanju, obradi, čuvanju i korišćenju bibliotečke građe.
(4) Biblioteka je dužna da matičnoj biblioteci, na njen zahtjev, dostavi podatke potrebne za obavljanje nadzora nad stručnim radom, kao i da ovlašćenom licu matične biblioteke omogući neposredni nadzor.
(5) Narodna i univerzitetska biblioteka Republike Srpske može vršiti stručni nadzor i u bibliotekama iz stava 2. ovog člana.
(6) Ministar donosi Pravilnik o obavljanju nadzora nad stručnim radom biblioteka.
Član 74.
(1) Inspekcijski nadzor nad primjenom ovog zakona i drugih akata iz oblasti bibliotečko-informacione djelatnosti vrši Republička uprava za inspekcijske poslove, posredstvom nadležnog inspektora.
(2) U vršenju inspekcijskog nadzora, pored ovlašćenja utvrđenih zakonom kojim se reguliše oblast inspekcijskog nadzora, nadležni inspektor ovlašćen je da naloži:
1) otklanjanje nedostataka nastalih neizvršavanjem ili nepravilnom primjenom ovog zakona, drugih zakona i opštih akata,
2) biblioteci donošenje opštih akata kojima se regulišu uslovi i način korišćenja bibliotečke građe,
3) biblioteci sačinjavanje zapisnika o reviziji bibliotečke građe,
4) otklanjanje nedostataka u evidentiranju inventarskih jedinica serijskih publikacija,
5) vođenje programa rada biblioteke i
6) preduzme i druge mjere i radnje za koje je ovlašćen ovim zakonom ili drugim podzakonskim propisima donesenim na osnovu ovog zakona.
Član 75.
(1) Novčanom kaznom od 2.000 KM do 6.000 KM kazniće se za prekršaj biblioteka ili pravno lice u okviru koga je organizovana biblioteka, ako:
1) ne sprovodi mjere zaštite i čuvanja bibliotečke građe propisane članom 12. st. 2. i 3. i članom 13. ovog zakona,
2) ne vrši evidenciju i reviziju bibliotečke građe na način propisan članom 17. stav 1. ovog zakona,
3) biblioteci koja vrši matične funkcije ne omogući nadzor nad stručnim radom, propisan članom 45. tačka 6) ovog zakona i
4) ne obezbjeđuje usluge korisnicima propisane članom 50. ovog zakona.
(2) Novčanom kaznom od 1.000 KM do 3.000 KM kazniće se za prekršaj iz stava 1. ovog člana i odgovorno lice u biblioteci.
GLAVA XIV
PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Član 76.
Zaposleni radnici u bibliotekama koji su ispunjavali uslove u pogledu stepena i vrste stručne spreme, po propisima važećim do stupanja na snagu ovog zakona, mogu i dalje obavljati rad u bibliotekama.
Član 77.
Ministar će u roku od devet mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona donijeti pravilnike o:
1) standardima i normativima u bibliotečko-informacionoj djelatnosti (član 11. stav 2),
2) načinu i postupku zaštite bibliotečko-informacione građe (član 13. stav 2),
3) postupku inventarisanja, obradi, reviziji i otpisu bibliotečko-informacione građe i izvora i vođenju evidencije o bibliotečko-informacionoj građi i izvorima (član 17. stav 3),
4) načinu digitalizacije bibliotečko-informacione građe i izvora (član 18. stav 3),
5) postupku utvrđivanja ispunjenosti uslova za osnivanje biblioteka (član 23. stav 5),
6) planu i programu polaganja stručnih ispita radnika zaposlenih u bibliotečko-informacionoj djelatnosti (član 64. stav 7),
7) vrsti stručnih poslova u bibliotečko-informacionoj djelatnosti (član 65. stav 3),
8) vrstama, uslovima i postupku sticanja viših stručnih zvanja u bibliotečko-informacionoj djelatnosti (član 66. stav 4) i
9) obavljanju nadzora nad stručnim radom biblioteka (član 73. stav 6).
Član 78.
Do donošenja podzakonskih propisa iz člana 77. ovog zakona primjenjivaće se podzakonski propisi doneseni na osnovu ranije važećeg Zakona, ako nisu u suprotnosti sa ovim zakonom.
Član 79.
Biblioteke su dužne da usklade svoju organizaciju, rad i opšte akte sa odredbama ovog zakona u roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu pravilnika iz člana 77. ovog zakona.
Član 80.
Stupanjem na snagu ovog zakona prestaje da važi Zakon o bibliotečkoj djelatnosti („Službeni glasnik Republike Srpske“, br. 52/01, 39/03 i 112/08).
Član 81.
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srpske”.
Broj: 02/1-021-624/16 Po ovlaštenju
Datum: 19. maj 2016. godine Predsjednika Narodne skupštine
Željka Stojičić
https://advokat-prnjavorac.com
GLAVA I
OSNOVNE ODREDBE
Član 1.
Ovim zakonom uređuje se bibliotečko-informaciona djelatnost, bibliotečko-informaciona građa i izvori (u daljem tekstu: bibliotečka građa), ciljevi razvoja bibliotečko-informacione djelatnosti, osnivanje i vrste biblioteka, bibliotečko-informacioni sistem, prava i obaveze korisnika, osnove sistema uzajamne katalogizacije, matične funkcije u bibliotečko-informacionoj djelatnosti, pravni položaj nacionalne biblioteke - Narodne i univerzitetske biblioteke Republike Srpske, način finansiranja biblioteka, kao i druga pitanja od značaja za bibliotečko-informacionu djelatnost.
Član 2.
(1) Bibliotečko-informaciona djelatnost, kao djelatnost od opšteg interesa za Republiku Srpsku (u daljem tekstu: Republika), podrazumijeva slobodan pristup građana informacijama, znanjima i idejama sadržanim u bibliotečkoj građi, kao i pravo na ostvarivanje individualnih i intelektualnih sloboda, u čemu im svojim uslugama pomažu biblioteke i bibliotečko-informacioni centri.
(2) Opšti interes u bibliotečko-informacionoj djelatnosti ostvaruje se:
1) razvojem društva znanja,
2) popunjavanjem bibliotečkih fondova odgovarajućom bibliotečkom građom, u skladu sa potrebama korisnika,
3) razvojem bibliotečko-informacionog sistema,
4) zaštitom bibliotečke građe na svim nosiocima informacija i
5) slobodnim pristupom bibliotečkim informacijama, građi, servisima, uslugama i drugim resursima, u skladu sa pravom korisnika na slobodan izbor informacija i protok ideja.
Član 3.
(1) Bibliotečka građa uživa zaštitu propisanu ovim zakonom.
(2) Bibliotečka građa koja ima status kulturnog nasljeđa uživa zaštitu u skladu sa zakonom kojim se propisuju i uređuju kulturna dobra.
Član 4.
(1) Stara i rijetka bibliotečka građa je kulturno nasljeđe od opšteg interesa za Republiku i kao takva uživa posebnu zaštitu, utvrđenu zakonom kojim se uređuju kulturna dobra, bez obzira na to u čijoj je svojini, odnosno kod koga se nalazi i da li je registrovana i evidentirana.
(2) Za staru i rijetku bibliotečku građu iz stava 1. ovog člana potrebno je obezbijediti objekte, stručno rukovođenje i pružanje usluga građanima u skladu sa međunarodnim konvencijama i pravilima.
(3) Stare i rijetke knjige su: rukopisi, rukopisne i štampane knjige, periodika i druga bibliotečka građa nastala do kraja 19. vijeka, rijetke knjige, određeni primjerci periodičnih izdanja i druga rijetka bibliotečka građa nastala nakon 1900. godine, kao i posebne bibliotečke cjeline koje su zbog svog sadržaja, umjetničke, kulturne i istorijske vrijednosti značajne za nauku i kulturu.
Član 5.
Biblioteke, čiji je osnivač Republika ili jedinica lokalne samouprave, u skladu sa zakonom, koriste zemljište, zgrade u kojima su smještene, bibliotečku građu, komunikaciona i druga sredstva.
GLAVA II
BIBLIOTEČKO-INFORMACIONA DJELATNOST
Član 6.
Bibliotečko-informaciona djelatnost obuhvata:
1) nabavku,
2) obradu,
3) čuvanje, zaštitu i korišćenje,
4) prezentaciju i popularizaciju bibliotečke građe,
5) izradu kataloga, bibliografija, biltena, baza podataka i drugih izvora informacija,
6) obezbjeđivanje korišćenja i protoka bibliografskih i drugih izvora informacija i usluga,
7) edukaciju korisnika,
8) vođenje evidencije o građi i korisnicima i
9) druge poslove u skladu sa ovim zakonom.
Član 7.
(1) Biblioteka, pod jednakim uslovima, obezbjeđuje svim građanima ostvarivanje ljudskih prava u domenu slobode izražavanja, stvaralaštva, intelektualnih i drugih građanskih sloboda, kao i ostvarivanje komunikacije s drugim građanima i intelektualnim dobrima u zemlji i inostranstvu.
(2) Biblioteka je u središtu razvoja informacionog društva i značajna je za informisanost građana, za njihovo usavršavanje i individualni razvoj.
(3) Primarna uloga biblioteke je da prikuplja, obrađuje, istražuje, čuva i daje na korišćenje bibliotečku građu i da pruža pristup korisnicima do svih vrsta informacija.
(4) Biblioteka je neophodna za razvoj obrazovanja, nauke i kulture i pokretač je sveukupnog razvoja slobodnog, demokratskog građanskog društva.
(5) Biblioteka omogućava građanima slobodan pristup informacijama elektronskim putem i na druge načine.
(6) Program rada, usluge i aktivnosti biblioteke mora biti u skladu sa njihovom misijom, vizijom i ciljevima.
Član 8.
(1) Bibliotečka građa je na bilo koji način zabilježena informacija na različitim materijalima i medijima.
(2) Bibliotečka građa sadrži:
1) duhovne,
2) intelektualne,
3) književne,
4) umjetničke,
5) naučne i
6) stručne i druge sadržaje namijenjene za komunikaciju među ljudima, za razmjenu ideja i unapređivanje znanja.
Član 9.
(1) Bibliotečku građu čine: knjige, rukopisi, brošure, separati, master radovi, magistarski radovi, doktorske disertacije, serijske publikacije, muzička djela (muzikalije), kartografska građa, katalozi, kalendari, standardi, patenti, umnoženi umjetnički i scenski programi, prospekti, fotografije, albumi, razglednice i crteži, prostorni i drugi planovi, reprodukcije likovnih djela, gravire, plakati i druga likovna i grafička građa, leci, oglasi i saopštenja, zvučni i video zapisi u bilo kom obliku, izuzev na filmskoj traci, elektronske publikacije distribuirane na fizičkim nosačima i elektronske publikacije distribuirane na internetu, kombinovane i multimedijalne publikacije, računarski programi u javnoj upotrebi i druge publikacije.
(2) Biblioteke nabavljaju bibliotečku građu i stvaraju novu bibliotečku građu na osnovu samostalne procjene stručnjaka, prema utvrđenoj nabavnoj politici, a u skladu sa potrebama svih korisnika, uključujući i potrebe nacionalnih, vjerskih i jezičkih manjina i korisnika sa posebnim potrebama.
Član 10.
(1) U nabavci bibliotečke građe i stvaranju nove, biblioteke međusobno sarađuju, a kada traženu građu i izvore koje ne posjeduju u svojim fondovima, obavezno se uključuju u sistem razmjene bibliotečke građe i u međubibliotečku pozajmicu na domaćem i međunarodnom nivou.
(2) Pored osnovnog fonda bibliotečke građe, narodna biblioteka čiji je osnivač jedinica lokalne samouprave, formira i zavičajni fond ili zavičajnu zbirku bibliotečko-informacione građe.
Član 11.
(1) Biblioteka obavlja svoju djelatnost u skladu sa domaćim i međunarodnim standardima kojima se utvrđuju vrste poslova u bibliotečko-informacionoj djelatnosti i aktivnosti, kao i uslovi i resursi u pogledu bibliotečke građe i prostora.
(2) Ministar prosvjete i kulture (u daljem tekstu: ministar) na prijedlog Bibliotečkog savjeta donosi Pravilnik o standardima i normativima u bibliotečko-informacionoj djelatnosti.
Član 12.
(1) Bibliotečka građa se ne smije oštetiti, otuđiti, uništiti, zloupotrijebiti, niti izmijeniti ako ovim zakonom nije drugačije određeno.
(2) Biblioteke su dužne da preduzimaju mjere zaštite i čuvanja bibliotečke građe utvrđene međunarodnim pravilima i ovim zakonom.
(3) Pri korišćenju bibliotečke građe, biblioteke su dužne da se pridržavaju zakonskih propisa i potvrđenih međunarodnih ugovora o zaštiti autorskih i srodnih prava.
(4) Kopiranje ili na drugi način umnožavanje bibliotečke građe ne smije se vršiti u komercijalne svrhe, već isključivo u naučne i istraživačke svrhe, u skladu sa zakonskim propisima o zaštiti autorskih i srodnih prava i prava intelektualne svojine.
(5) Izvoz, razmjena ili iznošenje u inostranstvo bibliotečke građe sa svojstvom kulturnog dobra može se vršiti u skladu sa ovim zakonom i propisima kojima se regulišu kulturna dobra.
Član 13.
(1) Bibliotečka građa se čuva u prostorijama ili na adekvatnim nosiocima informacija, u kojima su na odgovarajući način zaštićeni od požara, vlage, fizičkih, bioloških, hemijskih i drugih uzročnika koji bi mogli dovesti do njihovog oštećenja, uništenja, zloupotrebe ili neovlašćene izmjene.
(2) Ministar na prijedlog Bibliotečkog savjeta donosi Pravilnik o načinu i postupku zaštite bibliotečko-informacione građe.
Član 14.
(1) Obrada bibliotečke građe vrši se na jedinstven način u skladu sa odredbama ovog zakona.
(2) Obrada bibliotečke građe se zasniva na primjeni jedinstvene kataloško-bibliografske obrade i jedinstvenog sistema klasifikacije i indeksiranja, kao i u skladu sa usvojenim domaćim i međunarodnim standardima.
Član 15.
Biblioteke su obavezne da korisnicima biblioteke pruže odgovarajuću i kvalitetnu bibliotečku građu u biblioteci ili preko elektronske mreže.
Član 16.
(1) Biblioteka koja u svom fondu i bazi podataka nema bibliotečku građu koju korisnik traži treba da tu bibliotečku građu obezbijedi u odgovarajućoj formi i u primjerenom roku od biblioteke u zemlji ili inostranstvu putem razmjene ili pozajmice bibliotečke građe.
(2) Sve biblioteke u Republici učestvuju u procesu razmjene i pozajmice bibliotečke građe.
Član 17.
(1) Biblioteke su dužne da, radi utvrđivanja stvarnog stanja fondova, vrše reviziju bibliotečke građe.
(2) Revizija i rashodovanje bibliotečke građe vrši se najmanje jedanput u deset godina.
(3) Ministar na prijedlog Bibliotečkog savjeta donosi Pravilnik o postupku inventarisanja, obradi, reviziji i otpisu bibliotečko-informacione građe i izvora i vođenju evidencije o bibliotečko-informacionoj građi i izvorima.
Član 18.
(1) Biblioteke su dužne da kontinuirano rade na digitalizaciji bibliotečke građe kao dijela kulturnog nasljeđa Republike.
(2) Narodna i univerzitetska biblioteka Republike Srpske sprovodi i koordinira poslove na digitalizaciji bibliotečke građe u Republici.
(3) Ministar na prijedlog Bibliotečkog savjeta donosi Pravilnik o načinu digitalizacije bibliotečko-informacione građe i izvora.
GLAVA III
BIBLIOTEČKO-INFORMACIONI SISTEM REPUBLIKE SRPSKE
Član 19.
(1) Jedinstveni bibliotečko-informacioni sistem Republike i virtuelna biblioteka Republike izgrađuju se funkcionalnim povezivanjem svih vrsta biblioteka u Republici u bibliotečko-informacionu mrežu i sistem zasnovan na:
1) jedinstvenoj informaciono-komunikacionoj tehnologiji i programskoj platformi,
2) uzajamnoj katalogizaciji i
3) primjeni utvrđenih domaćih i međunarodnih standarda.
(2) Funkcionalno povezane biblioteke u okviru bibliotečko-informacionog sistema Republike primjenjuju jedinstvene standarde i omogućavaju protok publikacija i informacija.
(3) Bibliotečko-informacionim sistemom Republike upravlja i brine o njegovoj izgradnji i razvoju Centar virtuelne biblioteke Republike Srpske (u daljem tekstu: Centar).
(4) Centar je organizacioni dio u sastavu Narodne i univerzitetske biblioteke Republike Srpske.
(5) Narodna i univerzitetska biblioteka Republike Srpske, putem Centra koordinira izgradnju i razvoj jedinstvenog bibliotečko-informacionog sistema Republike, uključuje sve biblioteke u sistem i povezuje ih sa drugim bibliotečko-informacionim sistemima u regionu i svijetu, omogućavajući protok informacija i publikacija i njihovu dostupnost korisnicima u domaćim i međunarodnim okvirima.
(6) Bibliotečko-informacioni sistem Republike čine:
1) Narodna i univerzitetska biblioteka Republike Srpske,
2) mreža narodnih biblioteka u Republici,
3) mreža školskih i visokoškolskih biblioteka i
4) mreža specijalnih biblioteka i bibliotečko-informacionih centara u Republici.
(7) Bibliotečko-informacioni sistem Republike povezuje se sa drugim sistemima na regionalnom i međunarodnom nivou i sarađuje s njima.
(8) Osnovu bibliotečko-informacionog sistema u Republici čini sistem uzajamne katalogizacije.
Član 20.
(1) Centar upravlja bibliotečko-informacionim sistemom Republike i ima funkciju bibliotečko-informacionog servisa koji brine o izgradnji i razvoju jedinstvenog bibliotečko-informacionog sistema na teritoriji Republike.
(2) Centar:
1) planira i usklađuje aktivnosti u vezi sa računarskim povezivanjem biblioteka u Republici,
2) upravlja uzajamnom bibliografskom bazom podataka, bazom podataka o bibliotekama, bibliotečko-informacionim sistemom i servisima,
3) održava Centralni elektronski katalog Republike,
4) koordinira rad i razvoj sistema uzajamne katalogizacije,
5) organizuje obuku, utvrđuje osposobljenost stručnih bibliotečkih radnika i daje licence za učešće u sistemu uzajamne katalogizacije,
6) planira, projektuje i održava računarsku, komunikacijsku i programsku opremu za rad sistema uzajamne katalogizacije i centralnih bibliotečkih servisa,
7) pruža stručnu pomoć bibliotekama i drugim korisnicima programske opreme i servisa u sistemu u pogledu nabavke, instaliranja i održavanja programske opreme i edukacije za rad u sistemu,
8) pruža stručnu pomoć bibliotekama prilikom konverzije i prenosa podataka iz drugih sistema,
9) organizuje stalno stručno usavršavanje i licenciranje bibliotečko-informacionih stručnjaka za rad u sistemu uzajamne katalogizacije,
10) razvija i održava i druge elektronske baze podataka s neposrednim pristupom i
11) obavlja razvojne i istraživačke poslove u cilju unapređivanja rada sistema.
Član 21.
(1) Sistem uzajamne katalogizacije čini osnovu bibliotečko-informacionog sistema u Republici i podrazumijeva da biblioteke kooperativno obavljaju funkcije prikupljanja i obrade bibliotečke građe tamo gdje se podaci prvi put pojave i unose ih u Centralni elektronski katalog Republike Srpske.
(2) Sistem uzajamne katalogizacije zasniva se na standardizovanoj obradi bibliotečke građe i na jedinstvenom uređenju elektronske baze podataka, u skladu sa domaćim i usvojenim međunarodnim standardima.
(3) Učešće u sistemu uzajamne katalogizacije podrazumijeva:
1) obezbijeđenu odgovarajuću telekomunikacionu i računarsku opremu i
2) stručnu osposobljenost zaposlenih koji treba da imaju licence za rad u sistemu za računarsko i informaciono povezivanje biblioteka u mrežu.
(4) U sistem uzajamne katalogizacije uključuju se sve biblioteke u Republici, a mogu im pristupiti i biblioteke izvan Republike.
(5) Katalozi biblioteka koje su uključene u sistem uzajamne katalogizacije, bez nadoknade su dostupni svim korisnicima.
(6) Sistem uzajamne katalogizacije, kao suštinski dio jedinstvenog bibliotečko-informacionog sistema, uključuje se i u druge sisteme na regionalnom i međunarodnom nivou i sarađuje s njima.
GLAVA IV
BIBLIOTEKE
Član 22.
(1) Biblioteka je kulturna, informaciona, obrazovna ustanova koja korisnicima stavlja na raspolaganje organizovani fond bibliotečke građe, kao i druge izvore informacija, usluge i servise.
(2) Biblioteku može da osnuje Republika, jedinica lokalne samouprave i druga domaća i strana pravna i fizička lica, u skladu sa zakonom kojim se definiše sistem javnih službi i ovim zakonom.
(3) Ako biblioteku osniva više osnivača iz stava 2. ovog člana, osnivači zaključuju ugovor o osnivanju biblioteke, kojim se regulišu međusobna prava i obaveze osnivača.
(4) Biblioteke se mogu organizovati i kao organizacione jedinice drugih ustanova, organizacija, udruženja i drugih pravnih lica, ako ispunjavaju propisane uslove.
(5) Biblioteke se mogu povezivati u bibliotečka stručna udruženja, zajednice ili saveze radi ostvarivanja svojih interesa, programa razvoja i unapređivanja rada i saradnje, razmjene bibliotečke građe, tehničkih, informacionih i kadrovskih resursa, te obezbjeđivanja skladnog razvoja bibliotečko-informacione djelatnosti u Republici i ostvarivanja saradnje sa drugim sličnim udruženjima u zemlji i inostranstvu.
Član 23.
(1) Biblioteka može da obavlja bibliotečko-informacionu djelatnost, ako:
1) posjeduje odgovarajući fond sa određenim brojem jedinica bibliotečke građe i izvora namijenjenih za slobodno korišćenje,
2) ispunjava uslove za rad u pogledu prostora, telekomunikacione, računarske i druge opreme za smještaj, čuvanje, obradu, prezentovanje i korišćenje bibliotečke građe,
3) ima obezbijeđen potreban broj zaposlenih stručnih bibliotečkih radnika,
4) ima obezbijeđena potrebna sredstva i opremu,
5) ima obezbijeđene izvore sredstava za kontinuirano obavljanje djelatnosti,
6) ispunjava i druge uslove za rad utvrđene standardima i normativima za obavljanje bibliotečke djelatnosti u Republici i međunarodnim standardima i
7) je upisana u registar biblioteka koji vodi matična biblioteka i u centralni registar biblioteka za čije je vođenje nadležna centralna biblioteka.
(2) Ministar imenuje komisiju čiji zadatak je da utvrdi ispunjenost uslova iz stava 1. ovog člana.
(3) Na osnovu zapisnika koji sačinjava komisija iz stava 2. ovog člana i mišljenja Narodne i univerzitetske biblioteke Republike Srpske, ministar donosi rješenje o ispunjenosti uslova.
(4) Rješenje iz stava 3. ovog člana je konačno i protiv njega nije dozvoljena žalba ali se može pokrenuti upravni spor pred nadležnim sudom.
(5) Ministar na prijedlog Bibliotečkog savjeta donosi Pravilnik o postupku utvrđivanja ispunjenosti uslova za osnivanje biblioteka.
Član 24.
(1) Biblioteke se prema namjeni, sadržaju bibliotečke građe i prema funkciji, profilu korisnika razvrstavaju na sljedeće vrste:
1) nacionalna biblioteka i druge centralne biblioteke čiji je osnivač Republika,
2) narodne biblioteke čiji je osnivač Republika ili jedinica lokalne samouprave,
3) školske,
4) visokoškolske i univerzitetske,
5) biblioteke naučnoistraživačkog instituta ili ustanova,
6) specijalne i
7) biblioteke kao organizacione jedinice pri drugim ustanovama, organizacijama ili udruženjima.
(2) Biblioteka može, u okviru svoje djelatnosti, obavljati poslove više vrsta biblioteka ukoliko ispunjava uslove za svaku od tih vrsta.
(3) S obzirom na to ko je osnivač, biblioteka može biti:
1) javna i
2) privatna.
Član 25.
Centralne biblioteke čiji je osnivač Republika su:
1) Narodna i univerzitetska biblioteka Republike Srpske, koja obavlja funkciju nacionalne biblioteke i
2) Specijalna biblioteka za slijepa i slabovida lica Republike Srpske.
Član 26.
Narodna biblioteka obavlja djelatnost za potrebe građana, na području za koje je osnovana, obezbjeđujući im jednake uslove za opštekulturno uzdizanje, obrazovanje i informisanje.
Član 27.
Školska biblioteka pruža podršku vaspitno-obrazovnom procesu u osnovnim i srednjim školama, tako što:
1) podstiče učenike da razvijaju čitalačke navike i uče da koriste biblioteke tokom cijelog života,
2) pruža uslove za sticanje iskustva u kreiranju i korišćenju informacija za saznanje, razumijevanje, imaginaciju i zabavu,
3) podstiče učenike da koriste i vrednuju informacije, shvataju komunikacione procese i razvijaju kulturu komuniciranja,
4) obezbjeđuje pristup lokalnim i globalnim bazama podataka, odnosno različitim idejama, mišljenjima i znanjima,
5) učestvuje u kulturnim i javnim aktivnostima škole i organizuje programe za socijalizaciju i kreativno druženje,
6) omogućava učenicima da individualno napreduju u skladu sa svojim sklonostima i mogućnostima,
7) zastupa i promoviše koncept da su intelektualne slobode i pristup informacijama preduslov za učešće u demokratskom procesu i
8) promoviše ulogu biblioteka.
Član 28.
(1) Visokoškolska biblioteka pruža podršku izvođenju i unapređivanju nastavnog, naučnoistraživačkog i umjetničkog rada u oblasti visokog obrazovanja.
(2) Visokoškolska biblioteka je namijenjena studentima, nastavnicima, saradnicima i istraživačima.
(3) Visokoškolska biblioteka, pored poslova iz stava 1. ovog člana, obezbjeđuje i:
1) nabavku bibliotečke građe u skladu sa nastavnim planovima i naučnoistraživačkim projektima,
2) čuvanje i obradu bibliotečke građe nastale u nastavnom procesu i naučnoistraživačkim projektima ustanove u čijem je sastavu i
3) izradu bibliografije radova nastavnika, istraživača i saradnika ustanove u čijem se sastavu nalazi i izradu specijalne bibliotečke zbirke i baze podataka.
(4) Univerzitet može da organizuje univerzitetsku biblioteku kao centralnu visokoškolsku biblioteku.
(5) Univerzitetska biblioteka, pored poslova iz stava 1. ovog člana, vrši sljedeće poslove:
1) koordinira bibliotečkom djelatnošću na univerzitetu i uključuje visokoškolske biblioteke u bibliotečko-informacioni sistem,
2) koordinira nabavku bibliotečke građe na univerzitetu,
3) organizuje i usklađuje međubibliotečku pozajmicu u okviru univerziteta,
4) organizuje razmjenu publikacija sa bibliotekama u zemlji i inostranstvu,
5) popisuje, otpisuje i deponuje bibliotečku građu na univerzitetu,
6) koordinira izradu bibliografije nastavnika, istraživača i saradnika univerziteta,
7) izrađuje tekuće, retrospektivne i specijalne bibliografije i razne referalne publikacije za potrebe univerziteta,
8) čuva i obrađuje obavezni primjerak bibliotečke građe koja nastaje i objavljuje se na univerzitetu, uključujući master radove, magistarske radove i doktorske radove odbranjene na univerzitetu,
9) čuva i obrađuje radove nastavnika i istraživača na univerzitetu,
10) usklađuje pripreme i izvođenje programa edukacije korisnika na univerzitetu,
11) uspostavlja i održava digitalne repozitorijume visokoškolskih ustanova i
12) obavlja druge poslove u skladu sa zakonom.
Član 29.
(1) Specijalnu biblioteku može da organizuje, kao posebnu organizacionu jedinicu, pravno lice čija se djelatnost odnosi na neku specifičnu oblast znanja i rada.
(2) Specijalna biblioteka može se organizovati kao posebna organizaciona jedinica:
1) u organima republičke uprave,
2) u organima jedinica lokalne samouprave,
3) u javnim službama,
4) u privrednim društvima,
5) u političkim organizacijama,
6) u vjerskim zajednicama,
7) u udruženjima i
8) kod drugih pravnih i fizičkih lica.
(3) Korišćenje fondova specijalnih biblioteka je ograničeno na određene korisničke grupe, zavisno od tipa organizacije u čijem sastavu je formirana, odnosno zavisno od specifičnog tipa korisnika.
(4) Specijalnom bibliotekom smatra se i biblioteka namijenjena opštem obrazovanju, informisanju i zadovoljavanju kulturnih potreba lica sa posebnim potrebama.
(5) Specijalna biblioteka može biti osnovana i kao ustanova.
(6) U slučajevima iz stava 5. ovog člana biblioteka obavlja bibliotečku djelatnost pomoću posebno prilagođenih tehnika i specijalne građe za lica oštećenog vida.
GLAVA V
ORGANI RUKOVOĐENjA I UPRAVLjANjA U BIBLIOTECI
Član 30.
Organi rukovođenja i upravljanja u biblioteci su direktor i upravni odbor.
Član 31.
(1) Bibliotekom rukovodi direktor.
(2) Direktora Narodne i univerzitetske biblioteke Republike Srpske i Specijalne biblioteke za slijepa i slabovida lica Republike Srpske imenuje i razrješava Vlada Republike Srpske (u daljem tekstu: Vlada), na period od četiri godine, uz prethodno sproveden postupak javne konkurencije.
(3) Direktora matične biblioteke imenuje i razrješava Ministarstvo prosvjete i kulture (u daljem tekstu: Ministarstvo), u ime osnivača, na period od četiri godine, uz prethodno sproveden postupak javne konkurencije.
(4) Direktora narodne biblioteke čiji je osnivač Republika imenuje i razrješava Ministarstvo, u ime osnivača, na period od četiri godine, uz prethodno sproveden postupak javne konkurencije.
(5) Direktor narodne biblioteke čiji su osnivači Republika i jedinica lokalne samouprave imenuje se i razrješava na način utvrđen u ugovoru o osnivanju.
(6) Direktora narodne biblioteke čiji je osnivač jedinica lokalne samouprave, a koja se finansira iz budžeta Republike, imenuje i razrješava Ministarstvo, na period od četiri godine, uz prethodno sproveden postupak javne konkurencije.
(7) Direktora ostalih biblioteka imenuje i razrješava osnivač.
Član 32.
(1) Za direktora Narodne i univerzitetske biblioteke Republike Srpske i Specijalne biblioteke za slijepa i slabovida lica Republike Srpske može biti imenovano lice koje ima završen najmanje prvi ciklus studija u trajanju od četiri godine (240 ECTS bodova) ili ekvivalent odgovarajućeg visokoškolskog obrazovanja i pet godina radnog iskustva u oblasti kulture.
(2) Za direktora biblioteke iz člana 31. st. 3, 4, 5, 6. i 7. ovog zakona može biti imenovano lice koje ima završen najmanje prvi ciklus studija u trajanju od četiri godine ili ekvivalent odgovarajućeg visokoškolskog obrazovanja i tri godine radnog iskustva u oblasti kulture.
(3) Uslovi za izbor, imenovanje i razrješenje direktora propisuju se statutom biblioteke.
(4) Konkurs za izbor direktora biblioteke iz st. 1. i 2. ovog člana raspisuje se najmanje dva mjeseca prije isteka mandata direktora biblioteke.
(5) Prava, obaveze i odgovornosti direktora biblioteke odnose se i na vršioca dužnosti direktora.
Član 33.
(1) Direktor rukovodi bibliotekom, predstavlja i zastupa biblioteku i odgovoran je za zakonitost njenog rada.
(2) Direktor biblioteke:
1) organizuje i rukovodi radom biblioteke,
2) zastupa biblioteku,
3) donosi akt o organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta, uz saglasnost Ministarstva, ako je osnivač biblioteke Republika, ili ako se biblioteka finansira iz budžeta Republike,
4) donosi akt o organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta, uz saglasnost gradonačelnika, odnosno načelnika jedinice lokalne samouprave, ako je osnivač biblioteke jedinica lokalne samouprave,
5) odgovoran je za ostvarivanje programa i plana rada biblioteke,
6) predlaže godišnji program rada i finansijski plan biblioteke,
7) podnosi izvještaj o izvršenju godišnjeg plana i finansijskom poslovanju biblioteke,
8) izvršava odluke upravnog odbora,
9) predlaže plan razvoja ustanove za period do četiri godine i
10) vrši i druge poslove utvrđene zakonom i statutom biblioteke.
Član 34.
(1) Dužnost direktora biblioteke prestaje:
1) istekom mandata,
3) na lični zahtjev – ostavkom i
3) razrješenjem.
(2) Direktor će biti razriješen dužnosti prije isteka mandata, ako:
1) nadležni organ utvrdi da direktor raspolaže sredstvima biblioteke, poslovnim prostorom, opremom i imovinom biblioteke na nezakonit način,
2) biblioteka ne ostvaruje ciljeve i zadatke zbog kojih je osnovana,
3) postupa na način koji može da naruši ugled biblioteke,
4) ne obezbijedi zaštitu imovine biblioteke,
5) se u biblioteci ne vodi propisana evidencija i ako se isprave izdaju suprotno zakonu,
6) u biblioteci dođe do povrede ravnopravnosti korisnika biblioteke,
7) ne postupi po nalogu, odnosno mjeri nadležnog inspekcijskog ili drugog organa za otklanjanje utvrđenih nepravilnosti i
8) ne sprovodi odluke i rješenja osnivača.
(3) Direktor narodne biblioteke čiji je osnivač jedinica lokalne samouprave, a koja se finansira iz budžeta Republike, biće razriješen dužnosti prije isteka mandata u slučajevima propisanim stavom 2. t. 1), 2), 3), 4), 5), 6), i 7) ovog člana, te ako ne sprovodi odluke i rješenja Ministarstva.
Član 35.
(1) Bibliotekom upravlja upravni odbor.
(2) Upravni odbor biblioteke ima tri člana.
(3) Prilikom imenovanja upravnog odbora vodiće se računa da najmanje jedan član ima pet godina radnog iskustva u oblasti bibliotečko-informacione djelatnosti.
(4) Članove upravnog odbora Narodne i univerzitetske biblioteke Republike Srpske i Specijalne biblioteke za slijepa i slabovida lica Republike Srpske imenuje i razrješava Vlada, na prijedlog Ministarstva, na period od četiri godine, uz prethodno sproveden postupak javne konkurencije.
(5) Članove upravnog odbora matičnih i narodnih biblioteka čiji je osnivač Republika imenuje i razrješava Ministarstvo, na period od četiri godine, uz prethodno sproveden postupak javne konkurencije.
(6) Članovi upravnog odbora biblioteke čiji su osnivači Republika i jedinica lokalne samouprave imenuju se i razrješavaju na način propisan ugovorom o osnivanju.
(7) Članove upravnog odbora narodne biblioteke čiji je osnivač jedinica lokalne samouprave, a koja se finansira iz budžeta Republike, imenuje i razrješava Ministarstvo, na period od četiri godine, uz prethodno sproveden postupak javne konkurencije.
(8) Upravni odbor ostalih biblioteka imenuje i razrješava osnivač.
Član 36.
(1) Upravni odbor Narodne i univerzitetske biblioteke Republike Srpske i Specijalne biblioteke za slijepa i slabovida lica Republike Srpske:
1) donosi statut biblioteke uz saglasnost Vlade,
2) odlučuje o poslovanju biblioteke,
3) razmatra i usvaja godišnji izvještaj o poslovanju i godišnji obračun, uz saglasnost Ministarstva,
4) donosi plan i program rada i godišnji finansijski plan biblioteke, uz saglasnost Vlade,
5) utvrđuje poslovnu i razvojnu politiku biblioteke, na osnovu Strategije razvoja bibliotečko-informacione djelatnosti Republike Srpske,
6) na prijedlog direktora, određuje cijene proizvoda i usluga koje pruža biblioteka,
7) donosi poslovnik o svom radu i
8) vrši i druge poslove u skladu sa zakonom, statutom i drugim opštim aktima biblioteke.
(2) Upravni odbor biblioteke donosi odluke većinom glasova od ukupnog broja članova.
(3) Naknade i druga pitanja vezana za rad upravnog odbora uređuju se statutom biblioteke i poslovnikom o radu.
Član 37.
(1) Upravni odbor matične i narodne biblioteke čiji je osnivač Republika ili narodne biblioteke čiji je osnivač jedinica lokalne samouprave, a koja se finansira iz budžeta Republike:
1) donosi statut biblioteke uz saglasnost Ministarstva,
2) odlučuje o poslovanju biblioteke,
3) razmatra i usvaja godišnji izvještaj o poslovanju i godišnji obračun biblioteke, uz saglasnost Ministarstva,
4) donosi plan i program rada i godišnji finansijski plan biblioteke, uz saglasnost Ministarstva,
5) utvrđuje poslovnu i razvojnu politiku biblioteke, na osnovu Strategije razvoja bibliotečko-informacione djelatnosti Republike Srpske,
6) na prijedlog direktora određuje cijene proizvoda i usluga koje pruža biblioteka,
7) donosi poslovnik o svom radu i
8) vrši i druge poslove u skladu sa zakonom, statutom i drugim opštim aktima biblioteke.
(2) Upravni odbor biblioteke donosi odluke većinom glasova od ukupnog broja članova.
(3) Rad upravnog odbora uređuje se statutom biblioteke i poslovnikom o radu.
Član 38.
(1) Svojstvo člana upravnog odbora prestaje istekom mandata, ostavkom ili razrješenjem.
(2) Članovi upravnog odbora mogu biti razriješeni dužnosti prije isteka mandata:
1) na lični zahtjev,
2) ako član upravnog odbora neopravdano odsustvuje sa sjednica, ne izvršava svoje obaveze ili nesavjesnim radom onemogućava rad upravnog odbora i
3) u drugim slučajevima u skladu sa statutom ustanove.
(3) Članovi upravnog odbora mogu biti razriješeni dužnosti ako upravni odbor donosi nezakonite odluke ili ne donosi odluke koje je na osnovu zakona i statuta dužan da donosi.
(4) U biblioteci u kojoj je upravni odbor razriješen dužnosti prije isteka mandata imenuje se upravni odbor za privremeno upravljanje bibliotekom na period do konstituisanja novog upravnog odbora, a najduže na šest mjeseci.
Član 39.
U biblioteci se fiormira stručni kolegijum i, po potrebi, drugi stručni organi, u skladu sa statutom biblioteke.
GLAVA VI
BIBLIOTEČKI SAVJET
Član 40.
O razvoju i unapređivanju bibliotečko-informacione djelatnosti u Republici brine i Bibliotečki savjet, kao stručno i savjetodavno tijelo koje vrši stručne, savjetodavne i druge poslove od interesa za obavljanje i razvoj ove djelatnosti.
Član 41.
(1) Vlada imenuje Bibliotečki savjet kao stručno i savjetodavno tijelo radi unapređivanja kvaliteta i razvoja bibliotečko-informacione djelatnosti u Republici.
(2) Bibliotečki savjet ima pet članova.
(3) Tri člana Bibliotečkog savjeta predlaže ministar, a dva člana Društvo bibliotekara Republike Srpske.
Član 42.
(1) Članovi Bibliotečkog savjeta su istaknuti stručnjaci, sa stručnim i naučnim zvanjima iz oblasti bibliotečko-informacione djelatnosti.
(2) Struktura članova Bibliotečkog savjeta, po pravilu, odražava nacionalni sastav konstitutivnih naroda i ostalih.
(3) Sredstva za rad Bibliotečkog savjeta obezbjeđuje Ministarstvo prilikom planiranja budžetske godine, a na osnovu planiranih aktivnosti Bibliotečkog savjeta za tekuću godinu.
(4) Bibliotečki savjet donosi poslovnik o svom radu.
(5) Mandat članova Bibliotečkog savjeta traje četiri godine.
(6) Bibliotečki savjet bira predsjednika iz reda svojih članova.
(7) Isto lice može biti izabrano za člana Bibliotečkog savjeta najviše dva puta.
(8) Vlada razrješava dužnosti članove Bibliotečkog savjeta ukoliko ne realizuju poslove planirane planom rada i poslove iz njihove nadležnosti utvrđene članom 43. ovog zakona.
Član 43.
Kao stručno i savjetodavno tijelo Bibliotečki savjet:
1) razmatra stanje bibliotečko-informacione djelatnosti i predlaže mjere za njeno unapređivanje,
2) usaglašava stručne osnove za razvoj jedinstvenog bibliotečko-informacionog sistema Republike,
3) daje preporuke za primjenu domaćih i međunarodnih normativa i standarda za stručni rad u bibliotečko-informacionoj djelatnosti,
4) daje uputstva i smjernice o uslovima za rad zaposlenih u bibliotečko-informacionoj djelatnosti,
5) obavlja poslove u vezi sa stručnim radom, stručnim usavršavanjem i obrazovanjem u bibliotečko-informacionoj djelatnosti,
6) predlaže strategiju razvoja bibliotečko-informacione djelatnosti u Republici,
7) jednom godišnje predlaže Ministarstvu listu bibliotečke građe za otkup,
8) daje mišljenja i sugestije o zakonima i drugim opštim aktima koja se tiču bibliotečko-informacione djelatnosti i
9) obavlja i druge stručne poslove koji se odnose na unapređivanje i razvoj bibliotečko-informacione djelatnosti u Republici na zahtjev Ministarstva.
GLAVA VII
MATIČNE FUNKCIJE
Član 44.
(1) Radi trajnog i sistematskog rada na razvoju i unapređivanju bibliotečko-informacione djelatnosti u Republici, ustanovljavaju se matične funkcije pojedinih biblioteka, koje te poslove obavljaju na određenoj teritoriji, određenom naučnom ili umjetničkom području ili za određene tipove biblioteka.
(2) Matične funkcije vrše matične biblioteke u skladu sa odredbama ovog zakona.
Član 45.
Matične funkcije u bibliotečko-informacionoj djelatnosti su:
1) razvoj bibliotečko-informacione djelatnosti u Republici,
2) izgradnja jedinstvene mreže biblioteka u Republici,
3) učešće u izgradnji jedinstvenog bibliografsko-informacionog sistema Republike,
4) vođenje registara biblioteka matičnog područja i drugih evaluacionih evidencija,
5) pružanje stručne pomoći zaposlenima u bibliotekama,
6) nadzor nad stručnim radom biblioteka,
7) briga o stalnom stručnom usavršavanju bibliotečko-informacionih stručnjaka,
8) praćenje stanja i proučavanje potreba i uslova rada u bibliotekama,
9) predlaganje mjera za unapređivanje rada i razvoj biblioteka i
10) učešće u izradi prijedloga dugoročne strategije razvoja biblioteka, kratkoročnih programa i projekata.
Član 46.
Ministar donosi rješenje kojim utvrđuje biblioteke koje obavljaju matičnu funkciju i mrežu matičnih biblioteka Republike, na prijedlog Narodne i univerzitetske biblioteke Republike Srpske.
GLAVA VIII
NARODNA I UNIVERZITETSKA BIBLIOTEKA REPUBLIKE SRPSKE
Član 47.
(1) Narodna i univerzitetska biblioteka Republike Srpske obavlja funkciju nacionalne i centralne matične biblioteke za sve vrste biblioteka u Republici Srpskoj i ostvaruje opšti interes u bibliotečko-informacionoj djelatnosti utvrđen ovim zakonom.
(2) Narodna i univerzitetska biblioteka Republike Srpske iz stava 1. ovog člana je matična biblioteka koja obavlja matične funkcije za sve biblioteke na teritoriji Republike.
(3) O razvoju i unapređivanju stručnog rada biblioteka u Republici Srpskoj brine se Narodna i univerzitetska biblioteka Republike Srpske, kao centralna matična biblioteka, u saradnji sa drugim bibliotekama koje obavljaju matične funkcije.
Član 48.
U ostvarivanju opšteg interesa, osnovni zadaci Narodne i univerzitetske biblioteke Republike Srpske su sljedeći:
1) prikupljanje, obrada, čuvanje, predstavljanje, korišćenje i obezbjeđivanje pristupa zbirci bibliotečke građe Republike Srpske,
2) prikupljanje obaveznog primjerka i upotpunjavanje fonda rezervnog primjerka bibliotečke građe,
3) izrada Tekuće bibliografije Republike Srpske i drugih bibliografija,
4) prijem, obrada, zaštita, čuvanje, predstavljanje i davanje na korišćenje svake publikacije u štampanoj, elektronskoj ili drugoj formi, koja joj se dostavlja kao obavezni primjerak publikacije, u skladu sa zakonom,
5) koordinacija u izgradnji i razvoju jedinstvenog bibliotečko-informacionog sistema Republike,
6) promocija, prezentacija i plasman izdavačke produkcije Republike u svijetu,
7) objavljivanje publikacija iz bibliotečko-informacione djelatnosti, kao i rezultata vlastitog stručnog i naučnoistraživačkog rada,
8) koordinacija rada u mreži biblioteka Republike Srpske, putem Centra, na stvaranju i razvoju Centralnog elektronskog kataloga i sistema uzajamne katalogizacije, kao i realizacija projekta Virtuelna biblioteka Republike Srpske,
9) održavanje i zaštita specijalnih zbirki, biblioteka-legata i spomen-biblioteka,
10) saradnja sa izdavačima za izradu CIP zapisa (katalogizacija u publikaciji prije štampanja) i za dodjelu međunarodnih standardnih identifikacionih brojeva (ISBN, ISSN, ISMN, DOI i drugih) za publikacije objavljene u Republici,
11) koordinacija rada biblioteka Republike za objedinjenu nabavku inostranih serijskih publikacija u štampanoj i elektronskoj formi,
12) prikupljanje, obrada i čuvanje jednog primjerka bibliotečko-informacione građe i izvora koji nastaju i objavljuju se na univerzitetu (doktorski radovi), a koje su univerziteti obavezni da dostave Narodnoj i univerzitetskoj biblioteci Republike Srpske, kao centralnoj matičnoj univerzitetskoj biblioteci,
13) izgrađivanje sistema naučnotehnoloških informacija i obezbjeđivanje naučnih informacija korisnicima,
14) izrada uputstava i preporuka za primjenu domaćih i međunarodnih standarda,
15) organizacija stručnih ispita za zaposlene u bibliotečko-informacionoj djelatnosti i drugih oblika edukacije bibliotečko-informacionih stručnjaka,
16) obavljanje djelatnosti zaštite stare i rijetke bibliotečke građe koja ima svojstvo kulturnog dobra,
17) organizacija i koordinacija sistema međubibliotečke pozajmice na domaćem i međunarodnom nivou,
18) obavljanje poslova digitalizacije kulturnog nasljeđa Republike i saradnja s drugim ustanovama u zemlji i inostranstvu na polju digitalizacije,
19) razvoj i unapređivanje bibliotečke djelatnosti za lica sa posebnim potrebama,
20) redovno dostavljanje svih traženih podataka Republičkom zavodu za statistiku i
21) obavljanje i drugih poslova utvrđenih ovim zakonom i statutom Narodne i univerzitetske biblioteke Republike Srpske.
Član 49.
U obavljanju matične funkcije, Narodna i univerzitetska biblioteka Republike Srpske kao centralna matična biblioteka:
1) povezuje sve biblioteke u bibliotečko-informacioni sistem u Republici i uključuje ih u druge bibliotečko-informacione sisteme u okruženju i na međunarodnom nivou,
2) organizuje i vrši nadzor nad stručnim radom matičnih biblioteka,
3) koordinira rad biblioteka koje obavljaju matične poslove,
4) podstiče i organizuje saradnju biblioteka u Republici na koordinaciji nabavke, prikupljanju, obradi i protoku informacija i na međubibliotečkoj pozajmici,
5) brine o stalnom stručnom usavršavanju zaposlenih u bibliotekama,
6) pruža stručnu pomoć i instrukcije zaposlenima u bibliotekama,
7) prati ukupno stanje i proučava potrebe i uslove rada u bibliotekama,
8) izrađuje stručne analize poslovanja biblioteka,
9) predlaže mjere za unapređivanje rada i razvoja biblioteka u Republici,
10) daje uputstva o nabavci potrebne informacione i programsko-tehničke opreme neophodne za funkcionisanje i rad biblioteka u sistemu,
11) izrađuje metodska uputstva i normative za stručno poslovanje biblioteka,
12) daje uputstva i rješenja za prostorno opremanje i uređenje biblioteka i
13) obavlja i druge matične poslove u skladu sa odredbama ovog zakona.
GLAVA IX
PRAVA I OBAVEZE KORISNIKA BIBLIOTEKE
Član 50.
(1) Korisnik biblioteke ima pravo pristupa bibliotekama i bibliotečkoj građi, bilo da se oni čuvaju u biblioteci ili da se njima pristupa putem elektronske mreže.
(2) Korisnik biblioteke ima pravo na:
1) slobodan pristup fondovima i bibliotečkj građi,
2) dobijanje i korišćenje bibliotečke građe i
3) pomoć i savjet bibliotekara prilikom pretraživanja i korišćenja usluga biblioteke, u skladu s pravilima biblioteke.
(3) Svaka biblioteka dužna je da obezbijedi uslove za ostvarivanje prava korisnika biblioteke, uključujući i posebne korisničke grupe, kao i korisnike sa invaliditetom.
(4) Biblioteke su obavezne da štite privatnost i druge slobode korisnika biblioteke, u skladu sa ovim zakonom.
Član 51.
(1) Korisnik biblioteke dužan je da bibliotečku građu, izvore i opremu koristi u skladu sa bibliotečkim pravilima o njihovom korišćenju.
(2) U slučaju da korisnik biblioteke ošteti, otuđi ili zloupotrijebi bibliotečku građu, izvore i opremu, dužan je da nadoknadi nastalu štetu.
(3) Direktor biblioteke propisuje način rada biblioteke sa korisnicima biblioteke, način pružanja osnovnih usluga i način korišćenja bibliotečke građe.
GLAVA X
DOSTAVLjANjE OBAVEZNOG PRIMJERKA
Član 52.
(1) Privredna društva, ustanove, druga pravna i fizička lica koja se bave izdavanjem štampane građe i proizvodnjom knjižne i neknjižne, audio-vizuelne i elektronske građe u Republici dužni su da besplatno i o svome trošku dostave 11 istih primjeraka (u daljem tekstu: obavezni primjerak) Narodnoj i univerzitetskoj biblioteci Republike Srpske.
(2) Izdavači novina i časopisa dužni su da besplatno i o svom trošku od svake štampane i na drugi način umnožene publikacije dostave po jedan primjerak Narodnoj i univerzitetskoj biblioteci Republike Srpske.
Član 53.
(1) Narodna i univerzitetska biblioteka Republike Srpske zadržava za sebe dva primjerka svake bibliotečke jedinice dostavljene kao obavezni primjerak.
(2) Narodna i univerzitetska biblioteka Republike Srpske dužna je da čuva jedan primjerak izdatih i štampanih stvari sa teritorije Republike kao posebno izdvojen arhivski primjerak.
(3) Radi formiranja zavičajne zbirke, svaka narodna biblioteka dužna je da pribavi i čuva po jedan primjerak svih štampanih i na drugi način umnoženih publikacija sa područja na kojem djeluje.
(4) Narodna biblioteka dužna je da pribavi i čuva u zavičajnoj zbirci štampane i na drugi način umnožene publikacije koje su objavljene van područja na kojem biblioteka djeluje, a odnose se na to područje, kao i djela značajnih autora sa tog područja, a koji žive i rade van njega.
(5) Narodna biblioteka ne može otuđivati obavezni primjerak štampane i na drugi način umnožene građe, kao ni bibliotečke jedinice iz zavičajne zbirke.
Član 54.
(1) Izdavač je dužan da dostavi jedan primjerak štampane i na drugi način umnožene publikacije narodnoj biblioteci na svom području, radi formiranja i upotpunjavanja zavičajne zbirke.
(2) Prije štampanja publikacije izdavač je dužan da dostavi konačnu verziju publikacije spremnu za štampanje ili za umnožavanje Narodnoj i univerzitetskoj biblioteci Republike Srpske radi izrade kataloškog zapisa – CIP i dodjele ISBN, odnosno ISMN, DOI i drugih međunarodnih standardnih identifikacionih brojeva.
Član 55.
Štampane i na drugi način umnožene publikacije koje imaju karakter službene tajne izuzimaju se od dostavljanja obaveznog primjerka.
Član 56.
Ako je u štampanju učestvovalo više pravnih ili fizičkih lica, obavezni primjerak dostavlja ono lice koje je označeno na štampanoj stvari, odnosno lice koje je završilo štampanje.
Član 57.
(1) Ako je štampana publikacija izdata na više jezika, na raznim pismima, u različitoj opremi ili u više izdanja, obavezni primjerak dostavlja se za svaki jezik, svako pismo, svaku opremu i za svako izdanje, odnosno za svako ponovno štampanje i doštampavanje.
(2) Novim izdanjem smatra se i svako ranije izdanje koje se rastura sa promijenjenom naslovnom stranom, novim koricama, dopunjenim ili izmijenjenim tekstom, novim slikama, kartama, tabelama i drugim ilustracijama.
Član 58.
Obavezni primjerak i zvanične publikacije dostavljaju se odmah po izlasku iz štampe prvih primjeraka, u obliku u kome će biti rasturani.
Član 59.
(1) Izdavač i pravno ili fizičko lice koje se bavi štampanjem, dostavlja Narodnoj i univerzitetskoj biblioteci Republike Srpske dva puta godišnje izvještaj o svim štampanim stvarima koje je izdao, odnosno štampao.
(2) Lica iz stava 1. ovog člana dužna su da dozvole ovlašćenom radniku Narodne i univerzitetske biblioteke Republike Srpske pregled evidencije izdatih štampanih stvari.
Član 60.
Dostavljanje obaveznog primjerka publikacije vrši se u skladu sa ovim zakonom.
GLAVA XI
ZAPOSLENI U BIBLIOTECI
Član 61.
(1) Stručne bibliotečke poslove obavljaju knjižničari, viši knjižničari i bibliotekari.
(2) Osim lica iz stava 1. ovog člana, poslove u biblioteci, pod određenim uslovima, utvrđenim aktom o organizaciji i sistematizaciji biblioteke, obavljaju i lica drugih struka.
(3) Broj izvršilaca u biblioteci utvrđuje se na osnovu Pravilnika o standardima i normativima u bibliotečko-informacionoj djelatnosti iz člana 11. stav 2. ovog zakona.
Član 62.
Zapošljavanje lica u bibliotekama sprovodi se u postupku javne konkurencije.
Član 63.
(1) Poslove knjižničara može da obavlja lice sa završenom srednjom stručnom spremom u trajanju od četiri godine i položenim stručnim ispitom.
(2) Poslove višeg knjižničara može da obavlja lice koje ima završen prvi ciklus studija u trajanju od tri godine (180 ECTS bodova) ili lice sa završenim dvogodišnjim studijama na višoj školi, u skladu sa ranije važećim propisima i sa položenim stručnim ispitom.
(3) Poslove bibliotekara mogu da obavljaju:
1) lica sa stečenim visokim obrazovanjem na studijama prvog i drugog ciklusa u oblasti bibliotekarstva u trajanju od najmanje četiri godine i položenim stručnim istpitom,
2) lica sa stečenim visokim obrazovanjem na studijama prvog i drugog ciklusa u drugim oblastima u trajanju od najmanje četiri godine i položenim stručnim ispitom i
3) lica sa stečenim visokim obrazovanjem na studijama prvog ciklusa u trajanju od tri godine i položenim stručnim ispitom.
Član 64.
(1) Stručni ispit polažu lica koja su zaposlena na stručnim poslovima u biblioteci.
(2) Stručno osposobljavanje za praktični rad u biblioteci za zaposlene na stručnim poslovima sa prvim i drugim ciklusom studijskog programa traje godinu dana.
(3) Stručno osposobljavanje za praktični rad u biblioteci za zaposlene raspoređene na stručne poslove sa srednjom stručnom spremom traje šest mjeseci.
(4) Zaposlenom iz stava 1. ovog člana koji u roku od deset mjeseci od isteka pripravničkog staža ne položi stručni ispit, prestaje radni odnos u biblioteci danom isteka tog roka.
(5) Lice koje je položilo stručni ispit za obavljanje poslova u bibliotečko-informacionoj djelatnosti, a u toku rada stekne viši stepen obrazovanja, dužno je da u roku od dvije godine od dana sticanja višeg stepena obrazovanja položi razliku predmeta stručnog ispita za taj stepen obrazovanja.
(6) Stručni ispit organizuje i sprovodi Narodna i univerzitetska biblioteka Republike Srpske, u skladu sa ovim zakonom.
(7) Ministar na prijedlog Bibliotečkog savjeta donosi Pravilnik o planu i programu polaganja stručnih ispita radnika zaposlenih u bibliotečko-informacionoj djelatnosti.
(8) Troškove prvog polaganja stručnog ispita snosi biblioteka u kojoj je kandidat zaposlen.
Član 65.
(1) Zaposleni na stručnim bibliotečkim poslovima nakon položenog stručnog ispita su stručno osposobljeni za obavljanje poslova: knjižničara, višeg knjižničara i bibliotekara.
(2) Ministar na prijedlog Bibliotečkog savjeta donosi Pravilnik o vrsti stručnih poslova u bibliotečko-informacionoj djelatnosti, kojim se uređuje vrsta i stepen stručne spreme potrebne za njihovo obavljanje.
Član 66.
(1) Ministar imenuje komisiju koja utvrđuje prijedlog rješenja za dodjelu viših stručnih zvanja.
(2) Na prijedlog komisije iz stava 1. ovog člana ministar donosi rješenje o dodjeli višeg stručnog zvanja.
(3) Viša stručna zvanja na stručnim bibliotečkim poslovima stiču se u skladu sa postupkom propisanim Pravilnikom o vrstama, uslovima i postupku sticanja viših stručnih zvanja u bibliotečko-informacionoj djelatnosti.
(4) Ministar na prijedlog Bibliotečkog savjeta donosi pravilnik iz stava 3. ovog člana.
Član 67.
(1) Zaposleni u bibliotečko-informacionoj djelatnosti dužni su da se stručno usavršavaju.
(2) Stručno usavršavanje u bibliotečko-informacionoj djelatnosti vrši se u skladu sa programom koji donosi Narodna i univerzitetska biblioteka Republike Srpske.
GLAVA XII
FINANSIRANjE BIBLIOTEKA
Član 68.
(1) Sredstva za finansiranje djelatnosti biblioteka obezbjeđuje osnivač, u skladu sa ovim zakonom.
(2) Sredstva za finansiranje bibliotečko-informacione djelatnosti obezbjeđuju se u budžetu Republike Srpske i budžetu jedinice lokalne samouprave.
(3) U budžetu Republike Srpske obezbjeđuju se sredstva za:
1) bruto plate zaposlenih i druga primanja na osnovu radnog odnosa, utvrđena zakonskim propisima kojim se definišu plate zaposlenih u oblasti obrazovanja i kulture, opštim i pojedinačnim kolektivnim ugovorima,
2) dio programskih djelatnosti biblioteke i nabavku bibliotečke građe i
3) investicije u opremu i nove namjenske objekte za obavljanje bibliotečke djelatnosti i značajniju adaptaciju postojećih.
(4) U budžetu jedinica lokalne samouprave obezbjeđuju se sredstva za materijalne i režijske troškove, tekuće i investiciono održavanje biblioteka.
(5) Osim sredstava navedenih u stavu 3. ovog člana, iz budžeta Republike obezbjeđuju se finansijska sredstva Narodnoj i univerzitetskoj biblioteci Republike Srpske za uspostavljanje i razvoj bibliotečko-informacionog sistema Republike.
(6) Biblioteka može da ostvaruje sredstva za rad i iz sopstvenih prihoda, donacija, poklona i iz drugih izvora, u skladu sa zakonom.
Član 69.
U cilju podrške usklađenom razvoju bibliotečko-informacione djelatnosti u Republici Srpskoj i zadovoljavanja informacionih potreba građana, iz budžeta Republike Srpske obezbjeđuju se sredstva za:
1) razvoj mreže narodnih biblioteka,
2) međunarodnu saradnju i međubibliotečku pozajmicu bibliotečke građe,
3) nabavku bibliotečke građe i
4) digitalizaciju bibliotečke građe i omogućavanje pristupa kulturnom i naučnom nasljeđu na daljinu.
Član 70.
(1) Programi biblioteka čiji su osnivači Republika ili jedinice lokalne samouprave finansiraju se ili sufinansiraju iz budžeta osnivača i drugih izvora.
(2) Visinu sredstava za finansiranje ili sufinansiranje programa rada biblioteka utvrđuje osnivač, na osnovu strateškog plana razvoja biblioteke i usvojenog godišnjeg plana i programa rada biblioteke.
(3) Biblioteke podnose osnivaču prijedlog godišnjeg programa rada najkasnije do kraja septembra tekuće godine za narednu godinu.
Član 71.
Ministarstvo, odnosno organ jedinice lokalne samouprave nadležan za poslove kulture daje saglasnost na plan i program rada i utvrđuje koji će se programi, odnosno dijelovi programa narodnih biblioteka finansirati ili sufinansirati sredstvima budžeta Republike, odnosno budžeta jedinice lokalne samouprave.
GLAVA XIII
NADZOR NAD RADOM BIBLIOTEKA I KAZNENA ODREDBA
Član 72.
(1) Ministarstvo vrši upravni nadzor nad zakonitošću rada biblioteka.
(2) Upravni nadzor nad zakonitošću rada biblioteke čiji su osnivači Republika i jedinica lokalne samouprave, vrše Ministarstvo i nadležni organ jedinice lokalne samouprave.
(3) Nadzor nad radom narodnih biblioteka čiji je osnivač jedinica lokalne samouprave vrši nadležni organ jedinice lokalne samouprave.
(4) Nadzor nad radom školskih, visokoškolskih, univerzitetskih biblioteka, biblioteka naučnoistraživačkih instituta i ustanova, biblioteka u sastavu i specijalnih biblioteka vrši Ministarstvo, odnosno organ jedinice lokalne samouprave nadležan za vršenje nadzora nad radom ustanova čiji su biblioteke organizacioni dio.
Član 73.
(1) Nadzor nad stručnim radom matičnih biblioteka vrši Narodna i univerzitetska biblioteka Republike Srpske.
(2) Nadzor nad stručnim radom narodnih biblioteka, školskih biblioteka, biblioteka u visokoškolskim ustanovama, biblioteka naučnoistraživačkih instituta i ustanova i specijalnih biblioteka vrši biblioteka kojoj je povjereno vršenje matičnih funkcija.
(3) Nadzor nad stručnim radom biblioteka na svom matičnom području matična biblioteka ostvaruje neposredno, uvidom u rad biblioteka na prikupljanju, obradi, čuvanju i korišćenju bibliotečke građe.
(4) Biblioteka je dužna da matičnoj biblioteci, na njen zahtjev, dostavi podatke potrebne za obavljanje nadzora nad stručnim radom, kao i da ovlašćenom licu matične biblioteke omogući neposredni nadzor.
(5) Narodna i univerzitetska biblioteka Republike Srpske može vršiti stručni nadzor i u bibliotekama iz stava 2. ovog člana.
(6) Ministar donosi Pravilnik o obavljanju nadzora nad stručnim radom biblioteka.
Član 74.
(1) Inspekcijski nadzor nad primjenom ovog zakona i drugih akata iz oblasti bibliotečko-informacione djelatnosti vrši Republička uprava za inspekcijske poslove, posredstvom nadležnog inspektora.
(2) U vršenju inspekcijskog nadzora, pored ovlašćenja utvrđenih zakonom kojim se reguliše oblast inspekcijskog nadzora, nadležni inspektor ovlašćen je da naloži:
1) otklanjanje nedostataka nastalih neizvršavanjem ili nepravilnom primjenom ovog zakona, drugih zakona i opštih akata,
2) biblioteci donošenje opštih akata kojima se regulišu uslovi i način korišćenja bibliotečke građe,
3) biblioteci sačinjavanje zapisnika o reviziji bibliotečke građe,
4) otklanjanje nedostataka u evidentiranju inventarskih jedinica serijskih publikacija,
5) vođenje programa rada biblioteke i
6) preduzme i druge mjere i radnje za koje je ovlašćen ovim zakonom ili drugim podzakonskim propisima donesenim na osnovu ovog zakona.
Član 75.
(1) Novčanom kaznom od 2.000 KM do 6.000 KM kazniće se za prekršaj biblioteka ili pravno lice u okviru koga je organizovana biblioteka, ako:
1) ne sprovodi mjere zaštite i čuvanja bibliotečke građe propisane članom 12. st. 2. i 3. i članom 13. ovog zakona,
2) ne vrši evidenciju i reviziju bibliotečke građe na način propisan članom 17. stav 1. ovog zakona,
3) biblioteci koja vrši matične funkcije ne omogući nadzor nad stručnim radom, propisan članom 45. tačka 6) ovog zakona i
4) ne obezbjeđuje usluge korisnicima propisane članom 50. ovog zakona.
(2) Novčanom kaznom od 1.000 KM do 3.000 KM kazniće se za prekršaj iz stava 1. ovog člana i odgovorno lice u biblioteci.
GLAVA XIV
PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Član 76.
Zaposleni radnici u bibliotekama koji su ispunjavali uslove u pogledu stepena i vrste stručne spreme, po propisima važećim do stupanja na snagu ovog zakona, mogu i dalje obavljati rad u bibliotekama.
Član 77.
Ministar će u roku od devet mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona donijeti pravilnike o:
1) standardima i normativima u bibliotečko-informacionoj djelatnosti (član 11. stav 2),
2) načinu i postupku zaštite bibliotečko-informacione građe (član 13. stav 2),
3) postupku inventarisanja, obradi, reviziji i otpisu bibliotečko-informacione građe i izvora i vođenju evidencije o bibliotečko-informacionoj građi i izvorima (član 17. stav 3),
4) načinu digitalizacije bibliotečko-informacione građe i izvora (član 18. stav 3),
5) postupku utvrđivanja ispunjenosti uslova za osnivanje biblioteka (član 23. stav 5),
6) planu i programu polaganja stručnih ispita radnika zaposlenih u bibliotečko-informacionoj djelatnosti (član 64. stav 7),
7) vrsti stručnih poslova u bibliotečko-informacionoj djelatnosti (član 65. stav 3),
8) vrstama, uslovima i postupku sticanja viših stručnih zvanja u bibliotečko-informacionoj djelatnosti (član 66. stav 4) i
9) obavljanju nadzora nad stručnim radom biblioteka (član 73. stav 6).
Član 78.
Do donošenja podzakonskih propisa iz člana 77. ovog zakona primjenjivaće se podzakonski propisi doneseni na osnovu ranije važećeg Zakona, ako nisu u suprotnosti sa ovim zakonom.
Član 79.
Biblioteke su dužne da usklade svoju organizaciju, rad i opšte akte sa odredbama ovog zakona u roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu pravilnika iz člana 77. ovog zakona.
Član 80.
Stupanjem na snagu ovog zakona prestaje da važi Zakon o bibliotečkoj djelatnosti („Službeni glasnik Republike Srpske“, br. 52/01, 39/03 i 112/08).
Član 81.
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srpske”.
Broj: 02/1-021-624/16 Po ovlaštenju
Datum: 19. maj 2016. godine Predsjednika Narodne skupštine
Željka Stojičić
https://advokat-prnjavorac.com
- By LegaForum
- By Bojanprijedor